Inflacja w marcu wyraźnie powyżej oczekiwań

Dane GUS zaskoczyły analityków. Większość z nich liczyła, że tempo wzrostu cen nie przekroczy 4 proc. – Wyższe, niż oczekiwano, okazały się ceny żywności. Sam cukier podniósł inflację o 0,2 pkt proc. – tłumaczy Grzegorz Ogonek, ekonomista ING Banku Śląskiego.

Zgadza się z nim Ernest Pytlarczyk, główny ekonomista BRE Banku. – Głównym powodem przyśpieszenia inflacji jest wzrost cen żywności: od lutego o 2,1 proc. – podkreśla. I dodaje, że choć od jakiegoś czasu był on powszechnie odczuwalny, nie znalazł się w statystykach GUS z poprzednich miesięcy.

Do wzrostu inflacji w marcu przyczynił się też słaby złoty, który wzmocnił efekt drogiej ropy i przełożył się na podwyżki cen paliw. W skali roku ich ceny wzrosły o prawie 14 proc. Osłabienie złotego przełożyło się także na kilkuprocentowe podwyżki cen odzieży i obuwia. Te towary drożały także ze względu na wprowadzanie do sprzedaży nowych kolekcji.

Rosnące ceny oznaczają zmniejszenie siły nabywczej konsumentów, a w dodatku nie rekompensują ich podwyżki płac. W firmach zatrudniających co najmniej dziesięć osób w lutym średnia płaca była o  4,1 proc. wyższa niż rok temu. W marcu ekonomiści spodziewają się wzrostu o 4,3 proc. – takiego jak inflacja.

Członkowie Rady Polityki Pieniężnej, która decyduje o wysokości stóp procentowych, wyrażali ostatnio obawy przed wzrostem żądań płacowych w gospodarce. Ich zdaniem, gdyby przybrały one na sile,  konieczne byłyby dalsze podwyżki stóp procentowych. Po dwóch tegorocznych główna stopa NBP wynosi 4 proc.

– Oczekiwany przez ekonomistów do końca roku wzrost głównej stopy NBP o 0,5 pkt proc. oznacza dla kredytu hipotecznego w wysokości 300 tys. zł (z marżą 1,4 proc.) zwiększenie miesięcznej raty o prawie 100 zł – mówi Karol Wilczko, analityk porównywarki finansowej Comperia.

Oprocentowanie innych kredytów, na przykład gotówkowych lub powiązanych z rachunkiem oszczędnościowym, jest ustalane przez zarządy banków. Po ostatniej podwyżce stóp banki niemal natychmiast podniosły koszt kredytu na kartach kredytowych, który często jest ustalony na maksymalnym dopuszczalnym poziomie (obecnie to  22 proc.). Z większym opóźnieniem banki zwiększają oprocentowanie lokat. W większości przypadków jego poziom w związku z wysoką inflacją nie zapewnia realnego zysku.

OPINIE

Piotr Bielski, starszy ekonomista Banku Zachodniego WBK SA

Na pewno te dane zaskoczyły analityków. Podejrzewam, że jest to "efekt cukru", czyli główny powodem tego przyspieszenia inflacji jest wzrost cen żywności. Krótkoterminowo, złoty będzie się umacniał, a rentowności obligacji rosły, ponieważ rynek będzie wyceniał większe szanse na podwyżki stóp. Myślę, że rynek może zacząć wyceniać podwyżkę o 50 punktów bazowych już w maju, tym bardziej, że ostatnio wspominali o tym członkowie Rady, w tym Andrzej Bratkowski i Andrzej Kaźmierczak. Myślę, że taki scenariusz będzie teraz przez rynek rozważany.

Marcin Mróz, główny ekonomista BNP Paribas Fortis w Polsce

Przekroczenie czterech procent przez inflację było tylko kwestią czasu. Możemy oczekiwać krótkookresowego wpływu na rynki. Czy jest to dana, która w tym momencie będzie w znaczącym stopniu wpływać na to, co się dzieje w sprawie polityki pieniężnej? Tu zachowałbym ostrożność. Moim zdaniem ciągle jesteśmy w tym samym scenariuszu inflacyjnym. Na podwyżkę stóp najprawdopodobniej poczekamy do czerwca. Nie zmieniam mojego scenariusza zakładającego stopę referencyjną na poziomie 4,5 procent na koniec roku.