Wstrzymane inwestycje

cezary adamczyk

W 2008 roku spółki – zarówno te notowane na GPW, jak i nowe polskie podmioty – przeprowadziły emisje akcji za ponad 4 mld zł. Z tej kwoty na zapisane w prospektach cele emisji do tej pory wykorzystano około

35 proc. pozyskanych środków. Szybciej pieniądze wydawały spółki już notowane, w których stopień wykorzystania pieniędzy z emisji sięgnął 78 proc. Wolniejsza była absorpcja środków przez nowe spółki, które wykorzystały ich niespełna 20 proc. Wynikało to głównie z tego, że te pierwsze sięgały po pieniądze inwestorów głównie w celu przejęcia innych podmiotów. Spółki nowe zaś mają bogate programy inwestycyjne.

– Zachowanie firm odzwierciedla utrzymującą się niepewność w całej gospodarce. Zarządy nie chcą ryzykować, czekają na lepszy moment. Ta tendencja może się utrzymać jeszcze przez co najmniej kilka miesięcy. Wiele jednak zależy od konkretnej firmy i oceny sytuacji przez jej władze – mówi Bohdan Wyżnikiewicz z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową.

Największą emisję w ubiegłym roku przeprowadziła energetyczna spółka Enea. Ze sprzedaży nowych akcji firma pozyskała prawie 2 mld zł. Z tej kwoty, choć minął już prawie rok, wykorzystano niespełna 16 proc. Na specjalnym rachunku wciąż leży ponad 1,6 mld zł, z czego 1,2 mld zł to obligacje skarbowe. Można szacować, że dzięki temu spółka zarobiła około 90 mln zł. Podobnie jest w przypadku ZA Tarnów, gdzie stopień wykorzystania środków wynosi około 17 proc. Na lokatach spółka mogła zarobić dodatkowe kilkanaście milionów złotych.

Kryzys sprawił, że producent desek podłogowych Barlinek wstrzymał inwestycje w zakładzie w Rumunii, na co przede wszystkim spółka Michała Sołowowa pozyskała pieniądze z rynku. W sumie było to prawie 68 mln zł. Z tej kwoty wykorzystano niepełna 15 proc., głównie na wdrożenie jednolitego systemu IT w grupie. Jak dowiedzieliśmy się w spółce, być może coś się znów zacznie dziać z rumuńskim projektem, jednak nie udało się nam dowiedzieć, jakie środki zostały do tej pory uruchomione.

– Kryzys wyraźnie spowolnił nasze inwestycje – mówi wiceprezes spółki Karen Marek Multan. – Ograniczyliśmy nasze plany rozbudowy sieci sprzedaży i czekamy na lepsze czasy. Z zebranych środków udało nam się wykorzystać około 50

– 60 proc.

Trudna sytuacja na rynku sprawiła, że wiele spółek zmieniało cele emisji. Tak było w przypadku DM IDM. Za około 80 mln zł (łącznie wartość emisji to

120 mln zł) pozyskanych od inwestorów spółka miała stworzyć bank. Na początku tego roku postanowiono jednak, że taniej będzie kupić już istniejący bank. Jak zapowiadał prezes Grzegorz Leszczyński, sytuacja miała się wyklarować w ciągu kilku miesięcy. Do dziś środki z emisji są zainwestowane w papiery wartościowe zarówno na rynku publicznym, jak i niepublicznym.

Ponad 50 mln zł z emisji pozyskał Sanwil. Pieniądze miały zostać przeznaczone na przejęcia, a w części zostały pobrane przez banki w celu rozliczenia zawartych przez spółkę transakcji opcji walutowych.