Wenezuela jest winna 8,7 mld dolarów Conoco

„Świadomie naruszając zobowiązania międzynarodowe Wenezuela nie może zgodnie z prawem międzynarodowym czerpać korzyści z ograniczania swych zobowiązań. Conoco ma więc prawo do pełnego odszkodowania za przejęcie jego majątku” — stwierdził w uzasadnieniu Międzynarodowy Ośrodek Rozwiązywania Sporów Inwestycyjnych (ICSID) powołany w 1966 r. do rozwiązywania sporów i doprowadzania do ugody międzynarodowych inwertorów.

— Decyzja wynika z zasady, że rządom nie wolno bezprawnie wywłaszczać z prywatnych inwestycji bez zapłacenia kompensaty — dodał radca prawny Conoco, Kelly B. Rose.

Czytaj także:  Wenezuela: zasilanie przywrócone w sposób bohaterski 

To najwyższa suma, jaką ICSID orzekł dla amerykańskiej firmy w związku z decyzjami o nacjonalizacji w kraju należącym do OPEC, ale Amerykanom nie będzie łatwo odzyskać tych pieniędzy — uważa Reuter.

Koncern wystąpił do Trybunału BŚ o 30 mld dolarów za przejęcie ponad 10 lat wcześniej jego 3 projektów naftowych, które trybunał uznał w 2013 r. za niezgodne z prawem, a 2 lata temu odrzucił apelację Wenezueli. W pozwie chciał zaspokojenia strat poniesionych z powodu wywłaszczenia, trybunał zaspokoił tylko 40 proc. jego roszczeń, bo odrzucił argument o utracie 10 mld dolarów z racji przyszłych ulg podatkowych, a przyznana suma 8,7 mld dotyczy dwóch z trzech projektów naftowych.

Obecna decyzja trybunału przyznaje koncernowi z dwóch spraw arbitrażowych 10,7 mld dolarów, bo w 2018 r. Międzynarodowa Izba Handlu ICC przyznała mu 2,04 mld za zerwane kontrakty zajętych aktywów. Państwowa PDVSA zgodziła się zapłacić mniejszą sumę, przekazała 400 mln dolarów, gdy Conoco zaczął zajmować jej aktywa na Karaibach na poczet zapłaty.

Wenezuela nie zgadzała się wcześniej na werdykty w innych postępowaniach arbitrażowych, teraz też może odwołać się, jak to robiła dotąd. Conoco stosował w przeszłości prawny sekwestr swego majątku w Wenezueli, aby odzyskać pieniądze przyznane na mocy wyroku sądowego.

Wydobycie ropy naftowej w Wenezueli zmalało do poziomu najniższego od 70 lat z powodu złego zarządzania, braku inwestycji i sankcji nałożonych przez Stany. Malejący eksport doprowadził do głębokiego kryzysu gospodarczego i ucieczki z kraju ok. 3 mln mieszkańców. Głównym zagranicznym aktynem tego kraju jest firma rafinacji ropy Citgo Petroleum w Stanach, którą przy poparciu Waszyngtonu mianowała niedawno radę dyrektorów niezależną od socjalistycznego rządu w Caracas.

- Wenezuela może spłacić Conoco oddając Citgo, ale stworzyłoby to komplikacje polityczne rządowi federalnemu w ochronie Citgo przed roszczeniami wierzycieli, jeśli jednym z nich okaże się firma z siedzibą w Stanach — uważa ekspert od latynoskiej energetyki w Instytucie Bakera na Rice University w Houston, Francisco Monaldi.

Władze wenezuelskie usiłowały bezowocnie sześć razy doprowadzić do usunięcia jednego z trzech członków składu orzekającego w trybunale BŚ. Caracas może to wykorzystać jako podstawę do zakwestionowania werdyktu ICSID — stwierdził prawnik związany z postępowaniami arbitrażowymi dotyczącymi tego kraju. Przedstawiciele kancelarii prawnej Curtis Mallet-Prevost, Colt & Mosle, która reprezentowała Wenezuelę w trybunale nie zareagowali na prośbę o komentarz, podobnie jak resort informacji i państwowa firma PDVSA.

Kanadyjskie firmy wydobywcze Rusoro Mining i Crystallex Int'l odzyskały na jesieni 2018 po ponad miliardzie dolarów od Wenezueli, koncernowi Exxon Mobil nie udało się odzyskać 1,6 mld za wywłaszczenie w 2007 r., bo ICSID anulował swój werdykt w 2015 r. Koncern ponowił w 2018 r. starania o te pieniądze.