Co może członek rady nadzorczej w spółce z udziałem samorządu

Gmina jest jednym z pięciu akcjonariuszy spółki akcyjnej Y. Czy członek jej rady nadzorczej może równocześnie świadczyć pracę na rzecz tej spółki w ramach umowy-zlecenia?

Publikacja: 09.05.2013 23:42

Jednostką samorządu terytorialnego, w rozumieniu ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, jest gmina (w znaczeniu ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym), powiat (w znaczeniu ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i województwo (w znaczeniu ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa). Może ona prowadzić gospodarkę komunalną m.in. w formie spółek prawa handlowego, tj. osobowych: jawnych, komandytowych i komandytowo-akcyjnych oraz kapitałowych: spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnych.

W spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego działa rada nadzorcza. Tak stanowi art. 10a ust. 1 ustawy z 20 grudnia  1996 r. o gospodarce komunalnej. Powołanie tego organu w  wymienionych podmiotach jest więc obligatoryjne. Jego funkcjonowanie zaś określają właściwe przepisy kodeksu spółek handlowych z zastrzeżeniem norm zacytowanej ustawy.

Jaka kadencja

I tak: kadencja osoby wchodzącej w skład tego gremium w spółkach z większościowym udziałem jednostek samorządu terytorialnego trwa 3 lata. Jednak ci, którzy tworzą obsadę owego organu, a równocześnie reprezentują w spółce jednostkę samorządu terytorialnego, są powoływani spośród osób, które złożyły egzamin w trybie przewidzianym w przepisach ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji. Szczegółowe warunki jego przeprowadzenia określa natomiast rozporządzenie Rady Ministrów z 7 września 2004 r. w sprawie szkoleń i egzaminów dla kandydatów na członków rad nadzorczych spółek, w których Skarb Państwa jest jedynym akcjonariuszem.

Bez egzaminu

Zgodnie z § 5 powołanego rozporządzenia z obowiązku składania tego egzaminu zwolnione są osoby, które:

- przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zdały egzamin przed komisją powołaną przez ministra przekształceń własnościowych, ministra przemysłu i handlu, ministra Skarbu Państwa lub Komisją Selekcyjną powołaną na podstawie przepisu art. 15 ust. 2 ustawy z 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (Dz U. nr 44, poz. 202, z późn. zm.);

- posiadają stopień naukowy doktora nauk prawnych lub nauk ekonomicznych;

- posiadają wpis na listę radców prawnych, adwokatów, biegłych rewidentów lub doradców inwestycyjnych.

W czasie gdy jednostka samorządu terytorialnego pozostaje jedynym akcjonariuszem spółki, członkowie jej rady nadzorczej nie mogą:

- pozostawać w stosunku pracy (z wyjątkiem osób wybranych do rady nadzorczej przez pracowników) ze spółką ani świadczyć pracy lub usług na jej rzecz na podstawie innego tytułu prawnego,

- posiadać akcji lub udziałów u przedsiębiorców tworzonych przez spółkę, z wyjątkiem akcji dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym,

- pozostawać u przedsiębiorców, o których mowa w pkt 2, w stosunku pracy ani świadczyć pracy lub usług na ich rzecz na podstawie innego tytułu prawnego, przy czym ograniczenia te nie dotyczą członkostwa w radach nadzorczych, z wyjątkiem rad nadzorczych konkurencyjnych przedsiębiorców;

- wykonywać zajęć, które pozostawałyby w sprzeczności z ich obowiązkami albo mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność. Zakaz ten obejmuje również pełnienie funkcji z wyboru w zakładowej organizacji związkowej.

Na podstawie umowy-zlecenia

W świetle wyroku Sądu Najwyższego z 21 grudnia 2005 r., IV CK 311/05 „Wykładnia omawianego art. 10a ust. 4 ustawy o gospodarce komunalnej prowadzi do wniosku, że obowiązek powoływania do rady nadzorczej osób legitymujących się określonymi przepisami kwalifikacjami dotyczy spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego wtedy, gdy przepisy ustawy lub statutu dają jednostce samorządu uprawnienie do wskazania swojego reprezentanta w radzie".

Tak więc członek rady nadzorczej spółki Y S.A. może świadczyć na jej rzecz usługi na podstawie umowy- -zlecenia, albowiem gmina nie jest jedynym akcjonariuszem w tym podmiocie, a wyłącznie jednym z pięciu.

Podstawa prawna

Art. 1a-2, 10a ust. 1-5 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 45, poz. 236), art. 12 ust. 7 pkt 2, art. 13 ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn. DzU z 2013 r. poz. 216), § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 września 2004 r. w sprawie szkoleń i egzaminów dla kandydatów na członków rad nadzorczych spółek, w których Skarb Państwa jest jedynym akcjonariuszem (DzU z 2004 r. nr 198, poz. 2038, ze zm.), art. 1 § 2, art. 4 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.).

— Anna Borysewicz, adwokat prowadząca własną kancelarię w Płocku

Jednostką samorządu terytorialnego, w rozumieniu ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, jest gmina (w znaczeniu ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym), powiat (w znaczeniu ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i województwo (w znaczeniu ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa). Może ona prowadzić gospodarkę komunalną m.in. w formie spółek prawa handlowego, tj. osobowych: jawnych, komandytowych i komandytowo-akcyjnych oraz kapitałowych: spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnych.

Pozostało 89% artykułu
Biznes
„Rzeczpospolita” o perspektywach dla Polski i świata w 2025 roku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Biznes
Podcast „Twój Biznes”: Czy Polacy przestają przejmować się klimatem?
Biznes
Zygmunt Solorz wydał oświadczenie. Zgaduje, dlaczego jego dzieci mogą być nerwowe
Biznes
Znamy najlepszych marketerów 2024! Lista laureatów konkursu Dyrektor Marketingu Roku 2024!
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Biznes
Złote Spinacze 2024 rozdane! Kto dostał nagrody?