Inwestuj w produkty, które rozumiesz

Banki oferują różne produkty oszczędnościowe.  Oprócz standardowych lokat terminowych także coraz bardziej popularne rachunki oszczędnościowe oraz bardziej zaawansowane, ale też mocniej skomplikowane produkty inwestycyjne.

Przy wyborze sposobu lokowania oszczędności najważniejszy jest cel, w jakim to robimy, nasza skłonność do ryzyka, czyli możliwość zaakceptowania straty części kapitału oraz horyzont inwestycyjny, czyli okres, na jaki chcemy środki „zamrozić". Te czynniki w połączeniu z aktualną sytuacją finansową danej osoby powinny decydować o wyborze sposobu lokowania pieniędzy.

Warto też pamiętać, że środki ulokowane na kontach i lokatach bankowych są objęte gwarancjami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, do równowartości 100 tys. euro. Inne instrumenty, nawet te oferowane przez banki, już takiej ochrony nie mają.

Na rynku dostępne są lokaty o różnych terminach zapadalności. Dostepne są depozyty kilkudniowe, ale też na przykład roczne czy dwuletnie. W okresie utrzymujących się niskich stóp procentowych bardziej opłaca się zakładać lokaty krótkoterminowe. W tych warunkach zamrażanie pieniędzy na długi czas, nawet gdy oprocentowanie lokat długoterminowych jest wyższe niż lokat krótkoterminowych, wiąże się z ryzykiem, że nasza inwestycja nie przyniesie nam możliwie wysokich zysków. Jeżeli przed upływem terminu zapadalności naszej lokaty bank centralny rozpocznie cykl podwyżek stóp procentowych, banki zaczną podnosić oprocentowania depozytów, lokaty długoterminowe założone nieco wcześniej przestaną być atrakcyjne. Warto w takiej sytuacji sugerować się przewidywaniami ekonomistów dotyczącymi tego, kiedy rozpocznie się cykl podnoszenia  stóp procentowych przez bank centralny.

Coraz więcej banków umożliwia zakładanie lokat przez Internet, co daje możliwości  przeglądania i porównywania ofert oraz wyboru najbardziej  atrakcyjnej lokaty, niezależnie od tego, w którym banku deponent ma podstawowe konto.

Przy lokowaniu na dłuższy okres trzeba zwrócić uwagę, czy w przypadku konieczności zerwania lokaty przed terminem tracimy całość odsetek czy tylko ich część.

Drobne kwoty, które mogą być niedługo potrzebne na bieżące wydatki, najlepiej ulokować na koncie oszczędnościowym, z którego w każdej chwili, bez utraty odsetek, można przelać środki na konto osobiste (w takim przypadku trzeba jednak sprawdzić, ile takich przelewów miesięcznie można zrobić bez opłat).

Natomiast wybierając bardziej ryzykowną opcję, dającą szansę na wyższe zyski, dobrze jest kierować się zasadą, żeby inwestować tylko w te produkty, których konstrukcja jest dla nas zrozumiała. Na przykład wybierając lokatę połączoną z funduszem inwestycyjnym, trzeba mieć świadomość, że to oznacza tak naprawdę nabycie jednostek uczestnictwa z równoczesnym ulokowaniem części środków na lokacie terminowej. W takim wypadku trzeba się skoncentrować na wyborze odpowiedniego funduszu, ponieważ nie ma gwarancji,  że część oszczędności, która zostanie w niego zainwestowana, przyniesie w określonym czasie oczekiwany zysk.

Dużo bardziej skomplikowane dla przeciętnego klienta są powszechnie oferowane przez banki we współpracy z innymi instytucjami produkty strukturyzowane, często występujące jako ubezpieczenia z funduszem kapitałowym. Choć często są reklamowane jako chroniące kapitał, to biorąc pod uwagę, że mają przeważnie kilku- lub kilkunastoletni horyzont inwestycyjny, mogą zakończyć się realną stratą, jeżeli nominalna stopa zwrotu z tych inwestycji będzie niższa niż inflacja. Zresztą ochrona kapitału w takich produktach nie zawsze obejmuje całość wpłacanych pieniędzy.  Po drugie, produkty strukturyzowane opierają się na pewnych instrumentach bazowych (indeksach, kursach akcji, cenach surowców), których zmiany są dla przeciętnego Kowalskiego trudne do przewidzenia i często niezrozumiałe.

Wybierając sposób lokowania oszczędności, zawsze warto kalkulować, jakie możemy osiągnąć realne zyski, czyli jaki będzie zwrot z naszej inwestycji po uwzględnieniu inflacji. Klienci banków zazwyczaj patrzą jedynie na oprocentowanie nominalne. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że w okresie niskiej inflacji nawet stosunkowo niskie oprocentowanie lokat może dać wyższe lub porównywalne realne zyski, niż kiedy oprocentowanie jest nominalnie wyższe, ale też znacznie większa jest inflacja.

—Monika Sajewicz