Rywale z epoki kamienia

Kto i gdzie przeniósł głazy?

Wśród nich znajduje się obiekt w Durrington Walls. Według wskazań georadaru składał się z 90 głazów. Po niektórych zostały tylko jamy ziemne. Dopiero po ich odkopaniu (choć na razie nie ma takich planów) można będzie określić, z jakiego kamieniołomu pochodzą. Nie jest wykluczone, że z ulokowanego koło Salisbury. Nie wiadomo także, gdzie się podziały brakujące głazy – nie można wykluczyć, że zostały użyte do konstrukcji Stonehenge. W takim przypadku mówienie o „konkurencyjności" obu obiektów byłoby uzasadnione.

– Wszystko, co dotąd napisano o krajobrazie Stonehenge i okolicy, jest nieaktualne, tę kartę prehistorii trzeba napisać od nowa – sądzi prof. Paul Garwood z Uniwersytetu w Birmingham. Jego opinia opiera się na mocnych przesłankach. Wystarczy porównać: rów i wał otaczające Stonehenge mają 110 m średnicy, te w Durrington Walls zaś 480 m. Rów miał 3 m głębokości i 16 m szerokości, natomiast wał – 3 m wysokości.

Brygady do zadań specjalnych

Prof. Timothy Darvill twierdzi, że do Stonehenge i Durrington Walls przybywali pielgrzymi, ludzie chorzy, którzy wierzyli, że krąg jest siedzibą uzdrawiającego bóstwa. Potwierdzeniem tej teorii jest fakt, że w pobliskich grobach spoczywają ludzie z widocznymi uszkodzeniami kości.

Za koncepcją szpitalną przemawia również to, że część głazów, z których zbudowane jest Stonehenge, pochodzi z okolic odległego o 250 km Preseli w Walii słynącego ze świętych strumieni, którym przypisywano właściwości lecznicze. Jeszcze w XVIII w. ludzie odłamywali kawałki kamieni z Preseli, które służyły im jako talizmany.

W Durrington Walls archeolodzy odkryli także osadę budowniczych sprzed 4500 lat. Składała się z 300 lub więcej chat (wykopaliska prowadzone są w obrębie dziesięciu). Niektóre domostwa mają wyższy standard niż pozostałe, co jest oznaką różnic społecznych i hierarchii. Odkryte w osadzie kości krów i świń należą wyłącznie do dorosłych osobników, co wskazuje, że mieszkańcy osady w Durrington Walls przybywali do niej okresowo wraz z inwentarzem przeznaczonym do uboju w trakcie pracy, nie zajmowali się zajęciami gospodarskimi i hodowlą. Grupy ludzi po około 200–400 osób pracowały w odrębnych klanowych zespołach zajmujących się poszczególnymi częściami budowy. Mogło przy niej pracować nawet ponad 2000 ludzi.