Dworzec Centralny został zabytkiem

Warszawski Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki został wpisany do rejestru zabytków, a tym samym został objęty ochroną konserwatorską. Pozwoli to zachować bryłę modernistycznego dworca i jego układ przestrzenny.

Publikacja: 25.07.2019 14:58

Dworzec Centralny został zabytkiem

Foto: Fotorzepa/ Jeremi Jędrzejkowski

– Chronimy miejsca ważne dla polskiej kultury i tożsamości. Zachowujemy dla kolejnych pokoleń obiekt, z którym emocjonalnie związani są nie tylko mieszkańcy Warszawy, ale także bardzo wielu turystów – powiedziała prof. Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, Generalny Konserwator Zabytków.

– Obecność na tej uroczystości wiceministra infrastruktury, prezesa PKP, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz mnie pokazuje, że wpis Dworca Centralnego do rejestru zabytków przebiegał przy pełnym porozumieniu wszystkich stron. To znaczy, że potrafimy wspólnie dostrzec wielką wartość polskiego modernizmu oraz że tak potrzebny rozwój infrastruktury może przebiegać w szacunku dla dziedzictwa kulturowego – podkreśliła prof. Magdalena Gawin.

– Wpis ten był moją inicjatywą. Wynikała ona z przekonania, że jest to jeden z najcenniejszych zabytków z I połowy XX wieku i jako taki powinien podlegać szczególnej ochronie konserwatorskiej. Dworzec Centralny jest wyjątkowym obiektem architektury kolejowej oraz przykładem estetyki późnomodernistycznej. Wpis do rejestru pozwoli na prowadzenie wszelkich prac na podstawie zezwolenia konserwatora zabytków i pod jego nadzorem – powiedział prof. dr hab. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Lider w ruchu pasażerskim

Według danych Urzędu Transportu Kolejowego, z dworca Warszawa Centralna korzysta rocznie ponad 15 mln pasażerów (2017 rok). Najwięcej w kraju podróżnych obsługuje połączona z Dworcem Centralnym stacja kolei podmiejskiej Warszawa Śródmieście (19,4 mln).

– Polska kolej patrzy w przyszłość. Modernizuje tak szlaki kolejowe, jak i dworce. W ramach Krajowego Programu Kolejowego jest 70 mld zł, w ramach Programu Inwestycji Dworcowych są to 2 mld zł. Modernizacja obejmuje ok. 200 dworców, z czego ponad połowa jest objęta ochroną konserwatorską – przypomniał Andrzej Bittel, wiceminister infrastruktury.

– A to oznacza, że oprócz tego, że patrzymy w przyszłość, nie odwracamy się od przeszłości. Bo etos kolejarski jest zbudowany na wieloletniej tradycji (…). Oczywistym jest więc to, że chcemy chronić obiekty kolejowe, których wartość potwierdzają wpisy do rejestrów zabytków – podkreślił wiceminister.

Dodał jednocześnie, że kolej wprowadza elementy nowoczesne, niezbędne dla codziennego funkcjonowania tych obiektów, umożliwiające np. dostęp do nich dla osób niepełnosprawnych.

– W zasobach PKP znajduje się bardzo wiele zabytkowych, pięknych, powstałych w różnych epokach dworców. Niektóre z nich wybudowane zostały jeszcze w XIX wieku i pamiętają czasy początków kolei na ziemiach polskich – przypomniał Krzysztof Mamiński, prezes PKP S.A.

– Do tej pory jako zabytki bezsprzecznie klasyfikowane były np. dworce neogotyckie czy budowle w stylu dworkowym. Dzisiejsze wydarzenie świadczy o tym, że coraz większe uznanie zyskują także inne formy architektonicznie, takie jak modernistyczny Dworzec Centralny. Cieszmy się także, że w obiekcie objętym ochroną konserwatorską będziemy mogli korzystać z dobrodziejstw nowoczesnej techniki i nowoczesnych form obsługi pasażerów – podkreślił Krzysztof Mamiński.

Z niebiesko-białą szachownicą

Dworzec Centralny został oddany do użytku 5 grudnia 1975 roku, stając się główną stacją stolicy obsługującą ruch dalekobieżny. Budowa bardzo nowoczesnego na owe czasy obiektu trwała trzy lata i była jedną ze sztandarowych inwestycji lat 70.

Dzięki temu na dworcu pojawiły się niespotykane wcześniej w Polsce rozwiązania i urządzenia, np. ruchome chodniki na pochylniach czy nowoczesne ruchome schody produkcji już nie radzieckiej, a francuskiej oraz automatycznie otwierane drzwi.

Kompleks, w skład którego weszły m.in. hala główna, podziemne perony, przejścia oraz galerie, został zaprojektowany w stylu późnego modernizmu przez architektów Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka.

W sierpniu 2010 r. rozpoczął się remont dworca. M.in. gruntownie wyczyszczone zostały dach, elewacje i wnętrza, wymieniono najbardziej zużyte elementy wystroju i niektóre instalacje, a także uporządkowano przestrzeń wewnątrz dworca i wokół budynku. Prace zakończyły się przed Euro 2012.

W latach 2013–2016 wymieniono ruchome schody i pochylnie. Zaś w 2015 roku zakończono przebudowę izolacji termicznej i ogrzewania oraz stropu dworca. A w 2016 r. zakończył się kolejny etap remontu hali głównej, w ramach którego zbudowana została antresola.

W styczniu 2019 roku Dworzec Centralny otrzymał imię Stanisława Moniuszki. Upamiętnia to specjalna tablica znajdująca się przy wejściu od strony ul Emilii Plater.

Od czwartku niedaleko niej widnieje także niebiesko-biała szachownica oznaczająca, że mamy do czynienia z obiektem zabytkowym.

– Chronimy miejsca ważne dla polskiej kultury i tożsamości. Zachowujemy dla kolejnych pokoleń obiekt, z którym emocjonalnie związani są nie tylko mieszkańcy Warszawy, ale także bardzo wielu turystów – powiedziała prof. Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, Generalny Konserwator Zabytków.

– Obecność na tej uroczystości wiceministra infrastruktury, prezesa PKP, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz mnie pokazuje, że wpis Dworca Centralnego do rejestru zabytków przebiegał przy pełnym porozumieniu wszystkich stron. To znaczy, że potrafimy wspólnie dostrzec wielką wartość polskiego modernizmu oraz że tak potrzebny rozwój infrastruktury może przebiegać w szacunku dla dziedzictwa kulturowego – podkreśliła prof. Magdalena Gawin.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Wydarzenia
RZECZo...: powiedzieli nam
Wydarzenia
Nie mogłem uwierzyć w to, co widzę
Wydarzenia
Polscy eksporterzy podbijają kolejne rynki. Przedsiębiorco, skorzystaj ze wsparcia w ekspansji zagranicznej!
Materiał Promocyjny
Jakie możliwości rozwoju ma Twój biznes za granicą? Poznaj krajowe programy, które wspierają rodzime marki
Wydarzenia
Żurek, bigos, gęś czy kaczka – w lokalach w całym kraju rusza Tydzień Kuchni Polskiej