- Przy wydaniu decyzji uznaniowej organ chce oprzeć się przede wszystkim na swoich prognozach co do dalszego rozwoju wydarzeń dotyczących sytuacji materialnej strony. Czy będzie to zgodne z przepisami?

Nie.

Czytaj także: W sprawach administracyjnych obowiązują określone zasady

Zgodnie z art. 77 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) organ powinien w wyczerpujący sposób zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Na podstawie całokształtu materiału dowodowego należy ocenić, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 80 k.p.a.). Jak wyjaśniono m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 8 maja 2018 r. (sygn. II SA/Bd 140/18, LEX nr 2493301), zebranie całego materiału dowodowego to zebranie dowodów dotyczących wszystkich faktów mających znaczenie prawne dla danej sprawy. Przez rozpatrzenie całego materiału dowodowego należy rozumieć uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów, a mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Swobodna ocena dowodów, o której mowa w art. 80 k.p.a., nie może przekształcić się w samowolę i musi być dokonana zgodnie z normami prawa procesowego. Organ powinien m.in.: ocenić poszczególne dowody z osobna oraz wszystkie dowody we wzajemnej łączności (może odmówić wiary poszczególnym dowodom, ale dopiero po ich wszechstronnym rozpatrzeniu, z wyjaśnieniem przyczyny takiej oceny) oraz ustalić istnienie okoliczności faktycznych zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego (por. m.in. wyrok WSA we Wrocławiu z 4 grudnia 2007 r., sygn. III SA/Wr 282/07, LEX nr 460733). Dopiero jednoznaczne ustalenie stanu faktycznego sprawy stwarza podstawy do wyrażenia stanowiska, które nie przekraczałoby granic zasady swobodnej oceny dowodów z art. 80 k.p.a. Wyniki oceny materiału dowodowego powinny znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji (por. m.in. wyrok WSA w Warszawie z 19 kwietnia 2018 r., sygn. VII SA/Wa 1816/17, LEX nr 2493906). W wyroku WSA w Warszawie z 10 marca 2008 r. (sygn. V SA/Wa 2966/07, LEX nr 501036) zwrócono uwagę, że zdarzenia przyszłe i niepewne, a w szczególności przypuszczenia i twierdzenia o charakterze prognostycznym (np. dotyczące sytuacji materialnej strony), nie mogą stanowić podstawy do wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Mogą mieć oczywiście pewien wpływ na to rozstrzygnięcie, ale tylko w razie ich uprawdopodobnienia zgodnie z zasadami logiki, dostępnej wiedzy i doświadczenia życiowego. Podkreśla się, że uznaniowy charakter decyzji (np. w przypadku tzw. decyzji ulgowych) nie jest równoznaczny z uznaniowością w przedmiocie oceny istnienia (bądź nie) przesłanek stanowiących podstawę orzekania. Organ powinien w tym zakresie kierować się obiektywnymi kryteriami i dokonać oceny na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowy, przy czym powinna to być ocena spełniająca wszystkie wymagania z art. 80 k.p.a. (por. wyrok WSA w Opolu z 23 maja 2018 r., sygn. I SA/Op 79/18, LEX nr 2504565).

Podstawa prawna: art. 77 § 1, art. 80 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego) (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1257 ze zm.)