To imienny raport miesięczny o przychodach ubezpieczonego / okresach pracy nauczycielskiej, wprowadzony od 1 stycznia 2019 r. Ma on za zadanie uzupełnić dane, jakie płatnik wykazuje w innych imiennych raportach miesięcznych, aby ZUS miał pełny obraz sytuacji przy przyznawaniu uprawnień do emerytury lub renty. Są to informacje o składnikach wynagrodzenia niezbędnych do wyliczenia lub przeliczenia świadczenia. Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami, podstawę wymiaru świadczenia, przy ustalaniu łącznej kwoty przychodu za poszczególne lata kalendarzowe, dany przychód doliczany jest do roku, za który był należny.
Tylko w razie potrzeby
Raportu ZUS RPA nie trzeba jednak składać za każdy miesiąc, ale tylko za ten, w którym:
1. płatnik wypłacił danej osobie przychód, który jej przysługiwał za lata poprzednie, stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Przykład:
Ubezpieczonemu w marcu 2019 r. została wypłacona nagroda roczna, tzw. trzynastka, przysługująca za 2018 r. Pracodawca musi za ten miesiąc dodatkowo złożyć za tę osobę raport ZUS RPA, w którym trzynastkę wykaże w bloku III.B.
2. płatnik wypłacił ubezpieczonemu przychód należny za inny rok kalendarzowy, który nie stanowił podstawy składek emerytalno-rentowych, ale stanowił podstawę składki wypadkowej.
Przykład
Ubezpieczonemu w lipcu 2019 r. zostanie wypłacona nagroda z zysku należna za 2018 r. W czerwcu 2019 r. jego wynagrodzenie przekroczy roczny limit podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Od nagrody wypłaconej w lipcu pracodawca nie naliczy już składek na te ubezpieczenia, ale opłaci pozostałe składki, w tym wypadkową. Taki przychód płatnik ma obowiązek wykazać w bloku III.C raportu ZUS RPA składanym za lipiec br.
3. płatnik – obok świadczeń wypłaconych w związku z niezdolnością do pracy lub macierzyństwem (zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego) – wypłacił zatrudnionemu w danym miesiącu składnik wynagrodzenia, od którego nie została odprowadzona składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Chodzi o składniki wynagrodzenia, które są zwolnione z podstawy składek tylko dlatego, że zostały wypłacone obok tych świadczeń, a prawo do pobierania tych składników w czasie niezdolności do pracy wynika z postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagrodzeniu stosowanych w zakładzie pracy.
Przykład
Pracownica od grudnia 2018 r. pobiera zasiłek macierzyński. W marcu br. obok tego świadczenia otrzyma dodatek stażowy. Dodatek ten – według przepisów obowiązujących w zakładzie – jest wypłacany także za okres niezdolności do pracy lub innej usprawiedliwionej nieobecności, za którą przysługuje zasiłek lub inne świadczenie z ubezpieczenia społecznego. Jest więc wypłacany obok zasiłku macierzyńskiego i nie można go wliczyć do podstawy tego świadczenia. Pracodawca musi składać za kolejne miesiące, w których zajdzie taka sytuacja, dodatkowy raport ZUS RPA za pracownicę, wykazując w nim kwotę dodatku w bloku III.D.
4. wystąpiła taka sama sytuacja, jak opisana w pkt 3, ale przychód wypłacony obok zasiłku (wyłączony z podstawy składek) przysługuje za inny rok kalendarzowy niż ten, w którym go wypłacono.
Przykład
Pracownica z poprzedniego przykładu w styczniu 2019 r. otrzymała dodatek stażowy należny za grudzień 2018 r. Dodatek, jako świadczenie wypłacone obok zasiłku macierzyńskiego, nie podlega oskładkowaniu. Pracodawca musi go jednak wykazać w dodatkowym raporcie składanym za pracownicę za styczeń br., w bloku III.E.
5. dana osoba wykonywała pracę nauczycielską. W raporcie ZUS RPA trzeba wykazać okres faktycznego wykonywania pracy nauczycielskiej (łącznie z okresami urlopu wypoczynkowego). Pomijać należy te okresy, w których ta praca nie była wykonywana z powodu np.:
- urlopu dla poratowania zdrowia,
- urlopu wychowawczego,
- urlopu bezpłatnego,
- niezdolności do pracy, za które nauczyciel pobierał wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy,
- pobierania zasiłku macierzyńskiego lub opiekuńczego,
- urlopu na dalsze kształcenie się,
- urlopu szkoleniowego,
- stanu nieczynnego.
Przykład
Ubezpieczony od 1 do 31 stycznia 2019 r. był zatrudniony jako nauczyciel w pełnym wymiarze zajęć. Od 7 do 16 stycznia br. przebywał na zwolnieniu lekarskim i pobierał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy. Pracodawca za styczeń powinien przekazać za tego nauczyciela raport ZUS RPA, wykazując w nim w bloku III.F faktyczne okresy pracy nauczycielskiej w tym miesiącu, tj. od 1 do 6 stycznia oraz od 17 do 31 stycznia br.
Komplet dokumentów
Jednym w pierwszych zastosowań nowego druku ZUS RPA będzie wykazanie wynagrodzeń, jakie w styczniu 2019 r. zostaną wypłacone pracownikom za grudzień 2018 r. W takim przypadku, składając dokumenty rozliczeniowe za styczeń br. w lutym, płatnik będzie musiał – wraz z całym kompletem dokumentów rozliczeniowych – przekazać dodatkowo raport ZUS RPA. Jego identyfikator powinien być zgodny z identyfikatorem deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA i raportów ZUS RCA.
