Nieznalska, Kozyra, Libera na aukcji

Na aukcji Desa Unicum w Warszawie 14 listopada pójdą pod młotek głośne kontrowersyjne prace artystów z tzw. nurtu sztuki krytycznej. Największe emocje wzbudza „Pasja” Doroty Nieznalskiej. Są też dzieła Katarzyny Kozyry i Zbigniewa Libery, które także budziły wiele polemik.

Aktualizacja: 13.11.2019 21:45 Publikacja: 13.11.2019 21:23

Foto: materiały prasowe

„Pasja” Doroty Nieznalskiej powstała przed18 laty. Instalacja ta składa się z dwóch części Z wideo, przedstawiającego mężczyznę ćwiczącego na siłowni i z wizerunku męskich genitaliów wkomponowanych w krzyż. Autorka odwołuje się do podwójnego znaczenia pasji. Po pierwsze do czynności wykonywanej z przyjemnością, chociaż tu pokazanej z ironią, bo czy można nazwać przyjemnością wysiłek na granicy bólu (mężczyzna gotów jest doskonalić ciało za wszelką cenę). Po drugie do skojarzenia z symboliką chrześcijańską, co wywołało publiczną burzę i dyskusje o granicach wolności wypowiedzi artystycznej. A w końcu doprowadziło do najgłośniejszym procesu (w 2003 roku), dotyczącego obrazy uczuć religijnych w historii współczesnej Polski i skazania artystki na wykonanie prac społecznych. Ostatecznie jednak po apelacji w 2010 roku sąd oczyścił Dorotę Nieznalską z tych zarzutów.

„Instalacja „Pasja”, jako dowód w sprawie, była przez osiem lat przechowywana w depozycie sądowym. W trakcie procesu zainteresowanie zakupem instalacji wyrażali zarówno prywatni kolekcjonerzy jak i przedstawiciel publicznej instytucji sztuki. Jednak wtedy do transakcji dojść nie mogło ze względów prawnych. Aż do teraz.” - informuje Desa Unicum. I szacuje wartość pracy na 350-400 tysięcy zł.

Po raz pierwszy „Pasja” została zaprezentowana publiczności w białostockiej Galerii Arsenał ale była wówczas częściowo przesłonięta, bo tak zdecydowała ówczesna dyrektorka tej galerii. W całości jako pierwsza pokazała ją gdańska Galeria Wyspa w 2001 roku.

„Pasja” Doroty Nieznalskiej nadal pozostaje dziełem kontrowersyjnym, dla jednych jest symbolem wolności sztuki, dla innych zgorszenia. Tym bardziej gorące są przedaukcyjne pytania. Czy podczas licytacji jej cena utrzyma się na typowanym poziomie, czy zostanie przebita? I do jakiej trafi kolekcji?

Z kolei „Piramida zwierząt” przysporzyła sławy skandalistki Katarzynie Kozyrze. Ta rzeźba-instalacja była jej pracą dyplomową w 1993 roku na warszawskiej ASP w pracowni prof. Grzegorza Kowalskiego

Inspiracją do stworzenia rzeźby z wypchanych martwych zwierząt, ustawionych jedno na drugim: konia, psa, kota i koguta była baśń braci Grimm „Trzej muzykanci z Bremy”, a także własne przeżycia artystki związane z doświadczeniem nowotworowej choroby i śmiertelnego zagrożenia. Instalację dopełniła wideo, rejestrującym proces usypiania konia. Drastyczność tego dzieła, dającego początek sztuce krytycznej, najpierw wzbudziła pod adresem artystki falę oskarżeń o anty humanitaryzm, naruszenie ustawy o ochronie zwierząt oraz prowokację, przekraczającą wszelkie przyjęte normy i granice. Dziś czytelne są dla wszystkich bezkompromisowe pytania artystki o śmierć i paradoksy cywilizacji, w której zabijanie stało się codziennością.

Oryginalna rzeźba Katarzyny Kozyry znajduje się w kolekcji Zachęty. Natomiast na aukcje Desa Unicum trafia archiwalne zdjęcie tej pracy, którego estymacja wynosi 15-25 tys. zł.

„Lego. Obóz koncentracyjny” Zbigniewa Libery to jeszcze jedno z najgłośniejszych dzieł sztuki krytycznej lat 90. Z pozoru artysta zdawał się proponować szokującą zabawę- w konstruowanie z klocków Lego obozu koncentracyjnego z barakami więziennymi i komorami gazowym. Kontrowersji było więc mnóstwo, ale z czasem praca zyskała ogromy rozgłos i stała się wręcz swoistą ikoną. Dostrzeżono, że wstrząsowo ostrzega konsumpcyjne społeczeństwo przed zobojętnieniem i eskalacją zła i w różnych wersjach jest nieustannie prezentowana na wystawach.

Pierwszą wersję pracy zakupiło nowojorskie Jewish Museum, gdy organizowało wystawę „Mirroring Evil: Nazi Imagery/Recent Art” w 2002 roku. („Odzwierciedlając zło: nazistowska ikonografia/sztuka najnowsza”.

Na aukcji Desa Unicum licytowany będzie archiwalny „komplet 7 różnej wielkości opakowań klocków „Lego. Obóz koncentracyjny” (1996/2001 ). Szacunkowa cena: 300-350 tys. zł

Aukcja „Sztuka Krytyczna. Nowe Pokolenie po 1989” odbędzie się 14 listopada w Domu Aukcyjnym DESA Unicum, ul. Piękna 1A o godz. 20

„Pasja” Doroty Nieznalskiej powstała przed18 laty. Instalacja ta składa się z dwóch części Z wideo, przedstawiającego mężczyznę ćwiczącego na siłowni i z wizerunku męskich genitaliów wkomponowanych w krzyż. Autorka odwołuje się do podwójnego znaczenia pasji. Po pierwsze do czynności wykonywanej z przyjemnością, chociaż tu pokazanej z ironią, bo czy można nazwać przyjemnością wysiłek na granicy bólu (mężczyzna gotów jest doskonalić ciało za wszelką cenę). Po drugie do skojarzenia z symboliką chrześcijańską, co wywołało publiczną burzę i dyskusje o granicach wolności wypowiedzi artystycznej. A w końcu doprowadziło do najgłośniejszym procesu (w 2003 roku), dotyczącego obrazy uczuć religijnych w historii współczesnej Polski i skazania artystki na wykonanie prac społecznych. Ostatecznie jednak po apelacji w 2010 roku sąd oczyścił Dorotę Nieznalską z tych zarzutów.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce