Tak wynika z odpowiedzi jakiej rzecznikowi praw obywatelskich udzielił podsekretarz stanu w ministerstwie sprawiedliwości Marcin Warchoł. Rzecznik dwukrotnie zwracał się do ministra sprawiedliwości o pilne wprowadzenie kompleksowej ustawy dotyczącej biegłych sądowych, gdyż obecnie prawo nie reguluje jasno, jak mają oni pracować. W efekcie dochodzi do wydawania nierzetelnych opinii na potrzeby postępowań sądowych oraz przewlekłości tych postępowań. - Obywatele są krzywdzeni przewlekłością postępowań i błędami biegłych, a skarb państwa wypłaca za to ogromne odszkodowania - uważa rzecznik.
Jak wyjaśnił w odpowiedzi minister Warchoł, termin realizacji projektu ustawy nie został jeszcze, ustalony ponieważ Instytut Wymiaru Sprawiedliwości opracowuje wyniki badań dotyczących oceny systemu funkcjonowania biegłych w postępowaniu cywilnym. W ramach prac koncepcyjnych nad uregulowaniem statusu biegłych odbyło się spotkanie z biegłymi sądowymi, a także przedstawicielami Naczelnej Izby Lekarskiej oraz okręgowych izb lekarskich w celu poznania postulatów lekarzy w sprawie opinii sporządzanych dla sądów i prokuratury. Jak zapewnia minister, tego typu spotkania będą kontynuowane. Służą one wypracowaniu standardów opiniowania z zakresu medycyny. Największe problemy związane z pozyskiwaniem wysoko kwalifikowanych specjalistów oraz terminowością realizowanych zadań występują właśnie w obszarze medycyny. Minister Marcin Warchoł poinformował, że gdy tylko projekt ustawy zostanie opracowany, zostanie przedstawiony rzecznikowi do zaopiniowania.
Z odpowiedzi ministra wynika, że podczas pracy nad ustawą uwzględnione zostaną również postulaty, m.in. Najwyższej Izby Kontroli, dotyczące wprowadzenia mechanizmów weryfikacji kandydatów na biegłych oraz trybu eliminacji osób niekompetentnych. Zdaniem min. Warchoła już teraz przepisy umożliwiają weryfikację kandydatów na biegłych sądowych i monitorowanie jakości ich pracy. Prezesi sądów okręgowych mogą zasięgać informacji na temat kandydata w rozmaitych źródłach, zależnych od specjalności danej osoby.
Rzecznik praw obywatelskich został poinformowany, że minister sprawiedliwości skierował do prezesów sądów okręgowych zalecenia dotyczące określonych procedur ustanawiania biegłych oraz ich kontroli. Chodzi m.in. o egzekwowanie ustalonych terminów opiniowania, czy zawiadamianie właściwego prezesa sądu okręgowego o ujawnionej nierzetelności biegłego. Zdaniem ministra Warchoła, wdrożenie tych technik zależy w znacznej mierze od zaangażowania sędziów, prezesów sądów i prokuratorów.
Minister odniósł się także do postulatu RPO, by uregulować kwestię wynagrodzeń biegłych, gdyż jest ona istotna dla zapewnienia dostępu do biegłych o najwyższych kwalifikacjach. Marcin Warchoł zaznaczył, że nie jest to kwestia zależna wyłącznie od woli ministra sprawiedliwości. Ewentualna modyfikacja stawek wynagrodzeń w celu zapewnienia dostępu do biegłych o najwyższych kwalifikacjach może być bowiem dokonana jedynie w ramach dostępnych środków budżetowych. Należy zaś wskazać, że przy obecnym obciążeniu Skarbu Państwa, dodatkowe wielomilionowe wydatki mogą wykraczać poza możliwości budżetu państwa.
