Pod koniec XIX w. upadła nadzieja na zapewnienie Murzynom równych praw po wojnie secesyjnej. Białe Południe wprowadziło segregację uznaną za konstytucyjną, zastygając w tęsknocie za gloria victis. Czarne Południe degradowało się oddzielone murem krwawego i paternalistycznego rasizmu, emigrowało do miast Północy i tworzyło getta wobec obojętności białych elit i rasizmu konkurujących na rynku pracy robotników.
Rodzący się Ruch Praw Obywatelskich stworzył dwie rywalizujące strategie wyrwania się z beznadziei. Symbolicznie reprezentowały je postaci czarnoskórych działaczy: W.E.B. Du Bois i T.B.Washington.
Du Bois, marksizujący socjolog, proponował radykalne środki działania na rzecz równości i likwidacji rasizmu. T.B.Washington, były niewolnik, zalecał pracę organiczną: tworzenie instytucji edukacyjnych i elit wymuszających szacunek i uznanie równych praw.
W 1948 r. prezydent Truman desegregował armię, narastał Ruch Praw Obywatelskich, a dwiema decyzjami z 1954 r. Sąd Najwyższy rozpoczął desegregację instytucji publicznych, formułując zasady rządowej polityki integracyjnej. Kongres uchwalił ostatecznie ustawy o równych prawach obywatelskich w 1964 r., do głosowania w 1965 r. i szeroki program „walki z biedą", lecz nadzieje na integrację nie spełniły się. W 1964 r. prezydent Johnson ogłosił politykę akcji afirmacyjnej mającej wyrównać preferencjami szanse awansu czarnych w edukacji i na rynku pracy. Choć Sąd Najwyższy uznał w 1978 r. tożsamość grupową jako podstawę żądania praw za niekonstytucyjną, to dopuszczał „różnorodność" gwarantującą reprezentację różnych grup w instytucjach, zmieniając liberalne rozumienie równości wobec prawa. Tradycyjną różnorodność jako rezultat wolnego, spontanicznego wyboru ludzi zastąpiła ideologiczna „różnorodność" jako cel uznany za nadrzędne dobro w instytucjach publicznych. Zaczęto ją definiować niemal wyłącznie w kategoriach rasowych, etnicznych czy genderowych z biurokratycznym nadzorem jej wdrażania, czyniąc z niej narzędzie szantażu gwarantującego przywileje. Brak „różnorodności" w instytucjach mógł stać się podstawą oskarżenia o dyskryminację.
Amerykanie uznali początkowo akcję afirmacyjną dla czarnych za sprawiedliwe zadośćuczynienie za niewolnictwo i segregację. Lecz doktryna „różnorodności" odrywała się od pojęcia sprawiedliwości.
