Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie odmówiła wydania zezwolenia na połączenie Idea Bank SA (mającego występować w roli banku przejmującego) z Getin Noble Bank SA (jako bankiem przejmowanym).
Gorzej być nie może
5 czerwca 2019 r. Agencja EuroRating obniżyła rating kredytowy nadany bankowi Leszka Czarneckiego z poziomu „CCC" do „CC" i utrzymała dalszą negatywną perspektywę ratingu.
W kontekście powyższych informacji na rynku finansowym mówi się, że Idea Bank będzie musiał zawiadomić Komisję Nadzoru Finansowego oraz Bankowy Fundusz Gwarancyjny o zaistnieniu warunków umożliwiających wszczęcie procedury resolution. Jest to forma postępowania z bankami zagrożonymi upadłością, w której – co do zasady – wyeliminowana jest pomoc publiczna, a skutki złego zarządzania przenoszone są na akcjonariuszy i wierzycieli. W polskim systemie prawnym resolution istnieje jako uporządkowana przymusowa restrukturyzacja i jest opisana w rozdziale 5 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.
Z czym to się je?
Z założenia jest to restrukturyzacja działalności zagrożonego podmiotu, który nie jest w stanie dalej samodzielnie prowadzić działalności w przypadku, gdy jego upadłość mogłaby poważnie zagrażać klientom i gospodarce. Kosztami przymusowej restrukturyzacji zostają obciążeni w pierwszej kolejności akcjonariusze zagrożonego podmiotu. Także w przypadku wierzycieli – posiadaczy obligacji zakupionych w banku – istnieje możliwość, iż w ramach resolution zostaną częściowo lub całkowicie „wywłaszczeni" z posiadanych aktywów. Takie narzędzia daje Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu art. 110 wspomnianej ustawy przewidujący instrument w postaci umorzenia lub konwersji zobowiązań czy też określenia zasad ponoszenia skutków strat przez wierzycieli zgodnie z kolejnością zaspokajania roszczeń określonych w prawie upadłościowym.
Kto za to zapłaci?
W przypadku klientów indywidualnych lokujących w banku kwoty będące równowartością w złotych 100 tys. euro ich depozyty są objęte gwarancją BFG i w żadnym wypadku nie mogą być naruszone. Sytuacja zdecydowanie mniej korzystnie przedstawia się w przypadku obligacji korporacyjnych spółki GetBack SA oferowanych przez Idea Bank SA.
Dla osób, które wytoczyły powództwa przeciwko bankowi w zakresie wprowadzenia w błąd i dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej w postaci missellingu, oznacza to, że szansa na egzekucję zasądzonych przez sąd kwot maleje. Wynika to z faktu, że jednym z celów procesu resolution jest ochrona finansów publicznych i wierzycieli (deponentów). Osoby, które zakupiły obligacje GetBacku w banku, były zabezpieczone głównie na majątku emitenta obligacji, a nie banku jako pośrednika oferującego obligacje.
W przypadku zasądzenia przez sąd dochodzonych kwot w sporze z Idea Bank SA oraz wszczęcia procedury resolution powodowie trafią jako wierzyciele spółki na listę nieubezpieczonych wierzycieli (nieobjętych specjalną ochroną, taką jak np. gwarancja depozytów).
W worku czwartej kategorii
Jeśli dojdzie do tej trudnej sytuacji, to bank będzie musiał działać z poszanowaniem następujących zasad. Po pierwsze, depozyty gwarantowane są w pełni chronione. Po akcjonariuszach straty ponoszą wierzyciele instytucji objętej resolution zgodnie z kolejnością zaspokajania roszczeń. Dalej wierzyciele należący do tej samej kategorii zaspokajania roszczeń (zgodnie z hierarchią przyjętą w prawie upadłościowym) powinni być traktowani w ten sam sposób (zasada pari passu). Dodatkowo żaden z wierzycieli nie powinien ponieść strat większych niż te, które poniósłby w sytuacji, gdyby dana instytucja została zlikwidowana w ramach zwykłego postępowania upadłościowego (zasada no creditor worse off).
Stosowanie analogii przepisów postępowania upadłościowego doprowadzi najprawdopodobniej do uzyskania statusu wierzyciela czwartej kategorii co do kolejności zaspokojenia się, a to jednoznacznie utrudni zaspokojenie się wierzyciela co do całości roszczeń zasądzonych przez sąd.
Beata Komarnicka-Nowak - radca prawny–wspólnik zarządzający Komarnicka Korpalski Kancelaria Prawna
Joanna Klimczak-Czajka - radca prawny Komarnicka Korpalski Kancelaria Prawna
