Coface po raz 13. przygotował ranking 500 największych firm z Europy Środkowo-Wschodniej, sklasyfikowanych pod względem obrotów wygenerowanych w 2017 r.
Zeszły rok był sprzyjający dla przedsiębiorstw w regionie CEE. Średni wzrost gospodarczy Europy Środkowo-Wschodniej wzrósł do 4,5 proc., co było nie tylko szybszym tempem niż w poprzednim roku, ale również najwyższym wzrostem gospodarczym od 2008 r.
Główną siłą napędową ekspansji gospodarczej była konsumpcja gospodarstw domowych wspierana przez poprawę na rynku pracy. Stopa bezrobocia w krajach regionu CEE sięgnęła wieloletnich minimów i w większości gospodarek była na niższym poziomie niż średnia unijna. Zgodnie z metodologią unijną stopa bezrobocia w Polsce sięgnęła 4,3 proc. na koniec 2017 r., a w Czechach wyniosła 2,4 proc., to najniższy poziom w całej Unii Europejskiej.
Wynagrodzenia dynamicznie się zwiększały, nawet w tempie dwucyfrowym – miało to miejsce na Węgrzech i w Rumunii. W rezultacie gospodarstwa domowe były skłonne zwiększać wydatki konsumpcyjne, które nie zostały ograniczone nawet w obliczu wzrostu inflacji. Wzrost cen, jaki miał miejsce w 2017 r., mimo że nie był wysoki, sprawił, iż niektóre banki centralne w regionie zaczęły podnosić stopy procentowe jako pierwsze w Unii Europejskiej – Czechy i Rumunia rozpoczęły cykl podwyżek stóp procentowych.
Rok 2017 to także okres wzrostu inwestycji w aktywa trwałe, którego zastój w znacznym stopniu ograniczył wzrost gospodarczy regionu rok wcześniej. Inwestycje głównie wzrastały w sektorze publicznym, gdzie dużej wartości projekty infrastrukturalne zostały zrealizowane ze współfinansowaniem z budżetu unijnego.
Przedsiębiorstwa sektora prywatnego były także bardziej skłonne inwestować, zwłaszcza z powodu konieczności zwiększania mocy produkcyjnych, aby móc odpowiedzieć na nadal rosnący popyt.
Przy tak sprzyjającym otoczeniu makroekonomicznym nie dziwią wyniki liderów w regionie. W porównaniu z poprzednim rokiem pięćsetka zwiększyła zarówno obroty – o 11,8 proc., jak i zyski – o 16,2 proc. Z kolei zatrudnienie w firmach objętych rankingiem TOP 500 CEE wzrosło o 4,7 proc. Wszystkie sektory odnotowały wzrost obrotów, ale największa dynamika została odnotowana przez branże: energetyczną, motoryzacyjno-transportową oraz handlową.
Motoryzacja stała się siłą napędową regionu Europy Środkowo-Wschodniej – efektywne przyciąganie inwestycji globalnych koncernów samochodowych oraz lokalne firmy korzystające na popycie na komponenty i części motoryzacyjne sprzyjają optymistycznym perspektywom sektora na kolejne lata. Znaczące inwestycje, takie jak Jaguar Land Rover na Słowacji, BMW na Węgrzech, Mercedes w Polsce – to tylko niektóre przykłady potwierdzające pozytywne postrzeganie regionu przez inwestorów z tej branży. W pięćsetce aż 101 firm to przedsiębiorstwa sektora motoryzacyjno-transportowego.
Polska pozostaje liderem rankingu nieprzerwanie od początku jego istnienia. W tej edycji zestawienia aż 175 firm z Polski znalazło się w gronie największych przedsiębiorstw, a ich łączny obrót za 2017 r. sięgnął niebagatelnej wartości 262,4 mld euro. Podczas gdy przychody wzrosły w tempie niższym niż średnia dla całego regionu, czyli o 10,8 proc., to wzrost zysków przekroczył średnią ponaddwukrotnie – zwiększył się o 39,3 proc. Drugie miejsce na podium zajęły Węgry z 71 przedsiębiorstwami, a trzecie Czechy, z liczbą 67 firm.
Ranking Coface TOP 500 CEE dotyczy największych przedsiębiorstw w regionie, ale sprzyjających warunków gospodarczych doświadczyły także mniejsze firmy. Jednak w wielu przypadkach ich pozycja negocjacyjna u producentów oraz możliwość zaoferowania konkurencyjnych warunków handlowych dla własnych klientów jest znacznie niższa w porównaniu z możliwościami gigantów.
Pomimo przyspieszenia wzrostu gospodarczego upadłości przedsiębiorstw w regionie wzrosły o 6,4 proc. jako średnia ważona wielkością gospodarek krajów CEE. Dotyczyło to właśnie głównie mniejszych firm, którym coraz trudniej jest przetrwać na rynku w starciu z gigantami.
Rok 2017 obfitował w fuzje oraz przejęcia i podobny trend będzie kontynuowany. W kolejnym rankingu należy się spodziewać dalszego umocnienia się największych firm regionu na pozycji liderów, chociaż ich wyniki nie będą już tak imponujące w obliczu nieznacznego, ale jednak spowolnienia gospodarczego, jakie coraz bardziej zaczyna być widoczne w Europie.
- Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Europie Środkowo-Wschodniej