Burmistrz Miasta i Gminy O. odmówił Urszuli P. przyznania świadczenia wychowawczego w ramach rządowego programu „500+". Powodem było przekroczenie miesięcznego dochodu na członka rodziny. Decyzję tę utrzymało samorządowe kolegium odwoławcze (SKO), podzielając opinię, że rodzina nie spełnia kryterium dochodowego.
Z dochodem byłego małżonka
Licząc dochody rodziny za poprzedni rok, organy uwzględniły cały dochód z gospodarstwa rolnego, którego Urszula P. była właścicielem w części ułamkowej (po rozwodzie z mężem, drugim współwłaścicielem). Kobieta złożyła skargę na decyzję SKO do sądu administracyjnego. Przyznała, że posiada gospodarstwo rolne, ale jak zaznaczyła, nie użytkuje go. Dodała, iż gospodarstwo jest wydzierżawione od 2013 r., i z tego tytułu nie ma żadnej korzyści majątkowej.
W wyroku z 15 listopada 2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. akt IV SA/Po 327/18) uchylił zarówno decyzję SKO, jak i burmistrza. Wskazał, że organy te nie wzięły pod uwagę i nie rozważyły istotnej w tej sprawie kwestii, a mianowicie, że gospodarstwo rolne stanowi współwłasność skarżącej oraz jej byłego męża. Tymczasem, sąd zwrócił uwagę, że zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego – z chwilą ustania wspólności majątkowej małżeńskiej współwłasność łączna przekształca się we współwłasność ułamkową, do której stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego.
Współwłasność w częściach ułamkowych
W myśl art. 1035 kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Z kolei stosownie do art. 207 k.c. pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów, w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
– Z ostatnio przywołanego przepisu jasno wynika, że ustawodawca ustanowił zasadę partycypacji współwłaścicieli w pożytkach i innych dochodach z rzeczy według wielkości posiadanego udziału. Analogicznie określił zakres ponoszonych przez współwłaścicieli obciążeń z tytułu wydatków i ciężarów związanych z rzeczą wspólną – wskazał WSA.
