2–10 czerwca 1979 r. Jan Paweł II odbył swoją pierwszą pielgrzymkę do ojczyzny. Odwiedził m.in. Warszawę, Gniezno, Częstochowę i Kraków, a przeszła ona do historii, zwłaszcza za sprawą słów „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!".
W 40. rocznicę tamtych wydarzeń mielibyśmy obchodzić najdłuższe w historii, bo aż dziewięciodniowe święto. Projekt uchwały w tej sprawie złożyli senatorowie PO.
Nie tylko pielgrzymka
Z dokumentu wynika, że superświęto nazywałoby się Dni Wolności, a od 2 do 10 czerwca 2019 r. mielibyśmy wspominać nie tylko pielgrzymkę, a też przypadające w tym roku okrągłe rocznice: unii lubelskiej, pierwszego powstania śląskiego, agresji Niemiec i ZSRR, Okrągłego Stołu, wyborów czerwcowych i wejścia do NATO.
– Przez pomyłkę w treści zabrakło oczywiście okrągłego jubileuszu wstąpienia do UE, więc zgłoszę autopoprawkę – mówi inicjatorka projektu senator Grażyna Sztark z PO. – Ten rok jest rokiem rocznic, pięknych, jak i smutnych. Dlatego uważam, że należałoby rozciągnąć czas poświęcony refleksji. Moim marzeniem jest, by obchody objęły całą Polskę.
Z projektu wynika, że Senat miałby wezwać „obywateli, organizacje społeczne, środowiska edukacyjne i jednostki samorządu terytorialnego do godnego uczczenia Dni Wolności, ustanowionych, by przypomnieć, że wolność nie jest dana raz na zawsze".
Święto nie byłoby okresem wolnym od pracy, ale i tak pomysł wzbudza mieszane uczucia. – Jestem przeciwnikiem łączenia wszystkiego ze wszystkim pod postacią superświęta – mówi senator PiS Jan Maria Jackowski.
Dodaje, że jest sceptyczny odnośnie do szans tego projektu, jednak nie zmienia to faktu, że w tej kadencji politycy, głównie posłowie, uchwalają nowe święta na potęgę.
Pomysł goni pomysł
Zaczęło się w 2016 roku, gdy „uznając znaczenie działalności przedsiębiorców na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego kraju", Sejm ogłosił 21 czerwca Dniem Przedsiębiorcy. Kilka miesięcy później ustanowił 22 października Dniem Praw Rodziny, przypadającym w rocznicę ogłoszenia przez Watykan Karty praw rodziny w 1983 r.
W 2017 r. decyzją parlamentu w kalendarzu pojawił się Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej (obchodzony 12 lipca), a w 2018 r. przybyły dwa kolejne święta: Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką (obchodzony 24 marca) i Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych (19 października).
Niektóre nowe dni mają status święta państwowego, inne nie, niektóre zostały ustanowione ustawą, a inne uchwałą, jednak żaden nie jest dniem wolnym od pracy.
Gorzej politykom idzie właśnie ustanawianie nowych dni wolnych. Zdarzyło się to im tylko raz, gdy w 2018 roku jednorazowo ogłosili 12 listopada Świętem Narodowym z okazji Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości. Z aprobatą Sejmu nie spotkały się inne projekty, przykładowo autorstwa PSL o dniach wolnych w Wigilię i Wielki Piątek.
Wejście w sferę sacrum
Skąd aktywność polityków w ustanawianiu nowych świąt? – Uznają to za mało kosztowny sposób przypodobania się pewnym grupom wyborców. Z psychologicznego punktu widzenia dla polityków pociągające może wydawać się wkroczenie w sferę sacrum, związaną ze świętowaniem – uważa psycholog społeczny prof. Zbigniew Nęcki. Apeluje jednak, by nieco się ograniczyli, bo lista świąt w Polsce niebezpiecznie się wydłuża.
Ile ona obecnie liczy pozycji, trudno jest stwierdzić, bo w internecie brakuje oficjalnych opracowań. Wykaz świąt państwowych, narodowych i innych dni świątecznych istnieje w polskojęzycznej Wikipedii i liczy ponad 40 pozycji. Są wśród nich m.in. Dzień bez Alkoholu (1 czerwca), Dzień Straży Gminnej (29 sierpnia) i Dzień Ofiar Przestępstw (22 lutego).
Jednak wystarczy krótka lektura listy, by przekonać się, że nie jest kompletna. Oficjalnych świąt i dni świątecznych może być już więcej niż 50, a dochodzi do tego ponad 150 międzynarodowych dni i tygodni ogłoszonych przez ONZ.
Długa kolejka
– Jeśli politycy nie zatrzymają się w porę, będziemy obchodzić po kilka świąt jednego dnia, a sacrum szybko przeistoczy się w profanum – przestrzega prof. Nęcki.
I rzeczywiście posłowie i senatorowie wciąż nie powiedzieli ostatniego słowa. Nawet jeśli Senat nie ogłosi Dni Wolności, szanse mają wciąż leżące w Sejmie projekty o ustanowieniu Święta Chrztu Polski, a także Dnia Pamięci Ofiar Zagłady Osób z Zaburzeniami Psychicznymi na terenach okupowanej Polski podczas II wojny światowej.