Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej odmówili kobiecie opiekującej się 81-letnim dziadkiem świadczenia pielęgnacyjnego. Decyzję utrzymało Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Wskazano, że niepełnosprawność dziadka powstała po jego 25. roku życia i to, że wnuczka nie jest krewną pierwszego stopnia i nie musi się opiekować mężczyzną, bo ma on dzieci.
Do sprawy przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich. Podkreślił, że decyzja administracyjna o odmowie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego została wydana z pominięciem celu ustawy.
- A uznanie, że to dzieci niepełnosprawnego mężczyzny w pierwszej kolejności są obciążone obowiązkiem alimentacyjnym - wyprzedzając tym samym obowiązek wnuczki w tym zakresie i pozbawiając ją prawa do świadczenia pielęgnacyjnego - jest oderwane od sytuacji życiowej. Jego dzieci mieszkają bowiem za granicą oraz znajdują się w trudnej sytuacji zdrowotnej - argumentował RPO.
Rzecznik zauważył, że organ wydający decyzję przyjął, że przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych pozwalają na ustalanie możliwości i formy realizacji obowiązku alimentacyjnego przez osobę zobowiązaną, tymczasem są to kompetencje zastrzeżone dla sądu powszechnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny przychylił rację skarżącej i uznał, że jako wnuczka osoby wymagającej opieki jest osobą, na której ciąży obowiązek alimentacyjny i może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne.
Sąd podkreślił, że decydując o przyznaniu bądź odmowie świadczenia pielęgnacyjnego należy skupić się na celu regulacji.
W orzecznictwie sądów administracyjnych wielokrotnie podkreślano, że dokonując wykładni przepisów, należy mieć na uwadze cel regulacji, jakim jest przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego osobom, które rzeczywiście sprawują opiekę nad bliskimi osobami niepełnosprawnymi i wymagającymi wsparcia.
WSA uznał, że SKO nie rozważyło w sposób wyczerpujący, czy dzieci dziadka są w stanie wywiązać się z ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego. Kolegium trafnie wskazało, że z kręgu osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego nie można wykluczyć wnuczki - jednak tylko wtedy, gdy dzieci nie byłyby w stanie wypełniać obowiązków alimentacyjnych.
Poznański sąd przyjął, że dzieci seniora nie są w stanie zapewnić mu faktycznej opieki. Według WSA córka mężczyzny nie może opiekować się ojcem, bo od dawna mieszka za granicą. Natomiast syn 81-latka od lat choruje na chorobę psychiczną i bywa hospitalizowany.
Wobec powyższego sąd uznał, że zaktualizował się obowiązek alimentacyjny skarżącej i uchylił zaskarżone decyzje wójta i SKO.
