Odwrotne obciążenie to wyjątek od zasady, że VAT rozlicza sprzedawca (wystawca faktury). Wprowadzenie tego mechanizmu dla niektórych kategorii usług budowlanych i montażowych skomplikowało rozliczenia wielu firm z fiskusem. Proces inwestycyjny w branży budowlanej jest bowiem często skomplikowany i wieloetapowy, a dodatkowo ustawa o VAT nie definiuje podstawowych pojęć, od których zależy stosowanie odwrotnego obciążenia.
Przypomnijmy, w przypadku budownictwa obowiązek rozliczenia podatku przez nabywcę (usługodawcę), a nie przez sprzedawcę (usługobiorcę) dotyczy usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy VAT. I będzie miał zastosowanie, jeżeli:
- obie strony transakcji (usługodawca, jak i usługobiorca) są czynnymi podatnikami VAT i
- usługodawca świadczy usługi budowlane wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT jako podwykonawca.
Właśnie to ostatnie pojęcie – podwykonawcy – jest niejasne i budzi poważne wątpliwości. Pojawia się na przykład pytanie, czy podwykonawcą jest uczestnik konsorcjum, który fakturuje lidera. Ogólniej, nie jest jasne, czy jako podwykonawcę należy traktować każdego podatnika, który działa w warunkach art. 8 ust. 2a ustawy, czyli takiego, który świadczy usługę na rzecz podmiotu, który sam usług budowlanych fizycznie nie wykonuje, ale takowe usługi zakupuje i odprzedaje dalej.
