Salma, 40-letnia matka trójki dzieci, podróżowała regularnie za zezwoleniem jej prawnego opiekuna, wcześniej męża, a teraz ojca. Ten wymóg został jednak zniesiony w sierpniu, więc pierwszy raz przeszła kontrolę paszportową w Rijadzie kierując się jedynie własną wolą. — Czuję się jak istota ludzka, w pełni ludzka. Nie w połowie, nie w części, ale całkowicie ludzka — powiedziała przy bramce lotniska Reuterowi.

Czytaj także: Arabia Saudyjska promuje aplikację kontrolującą kobiety

Przepisy dotyczące podróży kobiet obejmowały także cudzoziemki. Mojej żonie, dziennikarce, powiedziano w konsulacie saudyjskim w Warszawie, że aby dostać wizę musi mieć zgodę męskiego członka rodziny na wyjazd. Mnie nie było wtedy w Polsce, zgodę podpisał nasz kilkunastoletni syn.

Najnowsze zmiany wprowadzane ostrożnie i stopniowo w ramach programu reform realizowanego przez następcę tronu, księcia Mohammeda bin Salmana oznaczają, że kobiety mające 21 lat mogą wystąpić o paszport i udać się za granicę bez zezwolenia męskiego członka rodziny lub opiekuna — pisze Reuter. Wolno im też rejestrować urodzenie dziecka, ślub lub rozwód, ubiegać się o oficjalne dokumenty dotyczące rodziny i sprawować opiekę nad małoletnimi dziećmi.

Jak podał saudyjski dziennik „Al Yaum", już ponad tysiąc kobiet ze Wschodniej Prowincji monarchii skorzystało z nowego prawa.

Kobiety skarżą się jednak na Twitterze, że w dalszym ciągu nie mogą występować o paszport za pośrednictwem rządowego portalu Abscher. Lokalne media wyjaśniają, że muszą robić to osobiście do czasu uruchomienia systemu elektronicznego.

Organizacja Human Rights Watch uznała nowe przepisy za oczekiwane od dawna zwycięstwo i wezwała władze, by nie pozwalały aby męscy opiekunowie korzystali z sądów do omijania nowych przepisów. — Te wszystkie zmiany są najbardziej rozległą reformą praw kobiet w Arabii Saudyjskiej, pierwszym istotnym zerwaniem z systemem męskiej kontroli. Teraz władze powinny wykorzenić wszelkie pozostałe dyskryminujące kobiety przepisy i praktyki — stwierdziła badaczka praw kobiet Rothna Begum.

Do swobody podróży zagranicznych doszło po zniesieniu w 2018 r. zakazu prowadzenia samochodów przez kobiety, co powszechnie fetowano w tym kraju i chwalono na świecie. Jednocześnie Arabia naraziła się na ostrą krytykę za aresztowanie kilkunastu aktywistek domagających się reform, zwłaszcza po zamordowaniu dziennikarza Jamala Khashoggiego.

Status męskiego opiekuna wynikający z prawa i z tradycji jest poważnym problemem dla następy tronu, który w ubiegłym roku opowiedział się za jego zniesieniem, ale nie zrobił tego.

Saudyjska badaczka Eman Hussein mówi, że państwo niechętnie likwiduje niektóre elementy systemu, bo chce uniknąć niezadowolenia konserwatystów, którzy zapewniają sobie nimi porządek w rodzinach. „Podejmowane dotąd kroki są istotnymi etapami w uznawaniu praw kobiet w tym kraju. Wszystkie te ustawy wskazują, że przywódcy starają się osiągnąć równowagę w otwieraniu kraju z jednoczesnym zachowaniem pewnych tradycyjnych zasad, dokonując zróżnicowania między zwyczajami, prawami islamskimi i prawami obu płci" - napisała w sierpniu w portalu Instytutu Państw Zatoki Arabskiej w Waszyngtonie.