Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) w interpretacji z 15 stycznia 2019 r. (sygn. 0112-KDIL4.4012.665.2018.1.AR) rozstrzygnął kwestię opodatkowania VAT opłat za pobyt w domach pomocy społecznej (DPS) i środowiskowych domach samopomocy (ŚDS), a także dopłat do zakupu leków i innych wyrobów medycznych powyżej limitu ceny. Gmina która wystąpiła z wnioskiem o interpretację posiada jednostki budżetowe w postaci DPS i ŚDS, które realizują określone w ustawie o samorządzie gminnym zadania własne i zlecone gminy z zakresu pomocy społecznej.
Czytaj także: Usługi noclegowe w domu pomocy społecznej - jaki VAT?
O skierowaniu mieszkańca gminy do DPS i wysokości opłaty decyduje organ gminy w drodze decyzji administracyjnej. DPS nie zawiera z pensjonariuszami umów cywilnoprawnych. Koszt pobytu w DPS jest ponoszony przez pensjonariusza, jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub gminę w kwocie stanowiącej różnicę między średnim kosztem utrzymania w DPS a opłatami wnoszonymi przez pensjonariusza lub jego bliskich.
Oprócz opłaty za pobyt, DPS otrzymuje także dopłaty za leki i inne wyroby medyczne nabywane w imieniu i na rzecz pensjonariuszy. Dopłata stanowi różnicę pomiędzy ceną detaliczną leku a limitem ceny leku przewidzianym w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Skierowanie do ŚDS następuje w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez organ gminy, w której określona jest również wysokość odpłatności za pobyt. ŚDS jest placówką pobytu dziennego dla osób z zaburzeniami psychicznymi lub niepełnosprawnością intelektualną, których stan zdrowia nie wymaga stałej hospitalizacji czy całodobowej opieki.
Z uczestnikami lub ich rodzicami nie są zawierane umowy cywilnoprawne. Jeśli dochody osoby skierowanej na pobyt w ŚDS nie przekraczają kryterium dochodowego, udział w zajęciach jest bezpłatny. Wpłaty dokonywane przez uczestników lub ich rodziny stanowią dochód budżetu państwa w związku z realizacją przez gminę zadań zleconych.