Zgodnie z ustawą o finansach publicznych (dalej ustawa) uchwałę budżetową organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (JST) podejmuje przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach – nie później niż do 31 stycznia roku budżetowego (art. 239 ustawy). A w przypadku gdy termin ten nie zostanie zachowany, budżet JST ustala regionalna izba obrachunkowa, w terminie do końca lutego roku budżetowego (art. 240 ust. 3 ustawy). Przepis ten określa również zakres ustaleń regionalnej izby obrachunkowej, wskazując, że Izba formułuje budżet JST jedynie w zakresie zadań własnych tej jednostki oraz zadań zleconych jej przez administrację rządową.
Z orzecznictwa
Uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w przedmiocie zastępczego ustalenia budżetu gminy, wydaną w trybie art. 240 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, traktować należy w kategoriach szeroko rozumianego aktu nadzoru. Zastępcze ustalenie budżetu gminy przez regionalną izbę obrachunkową jest środkiem nadzwyczajnym, mającym zastosowanie jedynie w przypadku niepodjęcia uchwały budżetowej przez gminę w przewidzianym prawem terminie.
wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 27 maja 2010 r., sygn. I SA/Gd 366/10
Celem zastępczego uchwalenia budżetu jednostki samorządu terytorialnego jest zapobieżenie sytuacji, w której z uwagi na niedopełnienie przez organ stanowiący obowiązku uchwalenia budżetu brak byłoby podstawy do prowadzenia gospodarki finansowej przez daną jednostkę samorządu terytorialnego. Zastępcze ustalenie budżetu ma charakter środka nadzwyczajnego, który umożliwia funkcjonowanie JST. Jest to akt zastępczy, obejmuje bowiem jedynie zadania własne i zadania zlecone jednostce, a do tego ma charakter tymczasowy.
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 listopada 2011 r., sygn. II GSK 1137/10
