Chemikalia, znajdujące się w glebie, zatrują źródła wody?

Substancje chemiczne, które po raz pierwszy zostały uwolnione do środowiska naturalnego 80 lat temu, szkodzą naszemu zdrowiu. Co najgorsze, migrują one w glebie, zanieczyszczając źródła wody pitnej.

Aktualizacja: 12.02.2020 14:47 Publikacja: 12.02.2020 14:39

Chemikalia, znajdujące się w glebie, zatrują źródła wody?

Foto: Shutterstock

Prawie 3000 syntetycznych substancji chemicznych należy do klasy PFAS, czyli substancji per- i polifluoroalkilowych. Od lat 40. XX wieku są one stosowane w opakowaniach artykułów spożywczych, tkaninach wodoodpornych, produktach nieprzywierających, opakowaniach produktów spożywczych, farbach, piankach przeciwpożarowych, środkach do pielęgnacji podłóg i wielu innych.

Chemikalia te nie rozkładają się ani w środowisku, ani w organizmie, a coraz większa liczba prac badawczych wykazuje, że zanieczyszczenie PFAS w źródłach wody jest powszechne i niesie za sobą niebezpieczeństwo negatywnego wpływu na nasze zdrowie. Związki te są substancjami zaburzającymi gospodarkę hormonalną, a niektóre z nich są rakotwórcze dla zwierząt i - prawdopodobnie - dla ludzi (badania w toku). Związki te przedostają się do elementów ekosystemu nie tylko wraz ze stałymi, ciekłymi bądź gazowymi produktami ubocznymi różnych procesów, ale również w postaci odpadów lub ścieków, co sprawia, że wystawienie się na działanie tych toksycznych substancji jest nieuniknione. Jest to tym bardziej groźne, że PFAS ma zdolność odkładania się w organizmach żywych.

- Ponieważ PFAS znajdują się w wielu produktach konsumpcyjnych i przemysłowych, mogą dostać się do ścieków. Oczyszczalnie nie są przeznaczone do usuwania tych związków, więc te substancje chemiczne po prostu pozostają w wodzie i zostają ponownie wprowadzone do obiegu. Są one, na przykład, rozpylane na boiska piłkarskie czy używane do ładowania warstw wodonośnych - powiedział profesor Mark Brusseau z Uniwersytetu Arizońskiego.

- PFAS może również dostać się do organicznych odpadów stałych, które są stosowane jako nawóz, co oznacza, że mogły dostać się do środowiska wielokrotnie, w wielu różnych okresach - dodał.

Naukowcy uważają, że wskaźniki zanieczyszczenia wody pitnej nie pokazują skali problemu, ponieważ ogromne ilości PFAS są uwięzione w glebie i powoli, a nieubłaganie, przemieszczają się w kierunku źródeł wody pitnej. Aby zrozumieć, w jaki sposób chemikalia migrują przez glebę pomiędzy powierzchnią ziemi a wodami gruntowymi, naukowcy z Uniwersytetu w Arizonie opracowali nowy model matematyczny do symulacji różnych złożonych procesów, które wpływają na transport i retencję tych chemikaliów.
Model pokazał, że większość chemikaliów PFAS gromadzi się w miejscach kontaktu powietrza z powierzchnią wody uwięzionej w glebie. To znacznie spowalnia ich marsz w dół, do wód gruntowych. Naukowcy stwierdzili też, że będą one przemieszczać się wolniej przez gleby gruboziarniste porównaniu z glebami drobnoziarnistymi.

- Oznacza to, że większość PFAS nadal znajduje się w glebie i przemieszcza powoli w dół. To jest jak tykająca bomba zegarowa - powiedział szef projektu, Bo Guo z Uniwersytetu Arizońskiego.

Prawie 3000 syntetycznych substancji chemicznych należy do klasy PFAS, czyli substancji per- i polifluoroalkilowych. Od lat 40. XX wieku są one stosowane w opakowaniach artykułów spożywczych, tkaninach wodoodpornych, produktach nieprzywierających, opakowaniach produktów spożywczych, farbach, piankach przeciwpożarowych, środkach do pielęgnacji podłóg i wielu innych.

Chemikalia te nie rozkładają się ani w środowisku, ani w organizmie, a coraz większa liczba prac badawczych wykazuje, że zanieczyszczenie PFAS w źródłach wody jest powszechne i niesie za sobą niebezpieczeństwo negatywnego wpływu na nasze zdrowie. Związki te są substancjami zaburzającymi gospodarkę hormonalną, a niektóre z nich są rakotwórcze dla zwierząt i - prawdopodobnie - dla ludzi (badania w toku). Związki te przedostają się do elementów ekosystemu nie tylko wraz ze stałymi, ciekłymi bądź gazowymi produktami ubocznymi różnych procesów, ale również w postaci odpadów lub ścieków, co sprawia, że wystawienie się na działanie tych toksycznych substancji jest nieuniknione. Jest to tym bardziej groźne, że PFAS ma zdolność odkładania się w organizmach żywych.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”
Nauka
W Australii odkryto nowy gatunek chrząszcza. Odkrywca pomylił go z ptasią kupą
Nauka
Sensacyjne ustalenia naukowców. Sfotografowano homoseksualny akt humbaków
Nauka
Deszcz podczas burzy może uratować życie. Mokra skóra zmniejsza skutki pioruna
Nauka
Odkryto nowy gatunek pterozaura. Latający dinozaur mógł żyć 168 milionów lat temu