Od 1 stycznia 2018 r. w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 rozszerzono listę podmiotów, które mogą założyć żłobek lub klub dziecięcy. Dotychczas były to: gminy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Po nowelizacji żłobki lub kluby mogą tworzyć także powiaty, województwa i instytucje publiczne (przede wszystkim dla dzieci pracowników zatrudnionych w tych instytucjach).
Wymogi dotyczące opiekunów
Do pełnienia funkcji opiekuna w żłobku lub klubie dopuszczono osoby, które uzyskały wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku, którego program obejmuje zagadnienia związane z opieką nad małym dzieckiem lub jego rozwojem, pod warunkiem odbycia 80-godzinnego szkolenia uzupełniającego. Wprowadzono obowiązek odbycia co 2 lata szkolenia z udzielania pierwszej pomocy. Opiekun czy wolontariusz w żłobku lub klubie może sprawować tę funkcję, jeżeli do 1 stycznia 2020 r. odbędzie szkolenie z udzielania dziecku pierwszej pomocy.
W nowych przepisach dodano wymóg sprawdzenia, czy osoba, która ma zostać zatrudniona w żłobku bądź klubie, nie figuruje w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym lub nie została skazana prawomocnym wyrokiem za inne przestępstwo umyślne. Osoby te przed podjęciem zatrudnienia przedstawiają zaświadczenie o niekaralności. Dyrektor żłobka, osoba kierująca pracą klubu dziecięcego, opiekun, pielęgniarka, położna, wolontariusz czy inna osoba zatrudniona do wykonywania pracy bądź świadczenia usług w żłobku lub klubie muszą do 31 marca 2018 r. przedstawić zaświadczenie o niekaralności wystawione nie wcześniej niż 2 stycznia 2018 r.
Zasady prowadzenia
Dotychczas w klubie dziecięcym dzieci mogły przebywać do 5 godzin dziennie. Nowe przepisy zrównały żłobki i kluby pod względem długości pracy (zasadniczo do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka). W odniesieniu do klubu obowiązuje ograniczenie liczby dzieci (maksymalnie 30), przy czym dzieci te muszą mieć ukończony 1. rok życia. W żłobku lub klubie może zostać utworzona rada rodziców, która reprezentuje ogół rodziców dzieci uczęszczających do tej instytucji. Do kompetencji rady należy m.in. wizytacja – przez przedstawicieli rady – pomieszczeń żłobka lub klubu i w razie dostrzeżenia nieprawidłowości zgłoszenie ich do dyrektora żłobka bądź osoby kierującej pracą klubu, a w razie nieusunięcia nieprawidłowości – do wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Dotychczas żłobek musiał mieć co najmniej dwa pomieszczenia przeznaczone na pobyt dzieci, z czego jedno pomieszczenie musiało być przystosowane do odpoczynku dzieci. Po zmianach, w żłobku (tak jak w klubie dziecięcym) musi być co najmniej jedno pomieszczenie przeznaczone na pobyt dzieci. Miejsce na odpoczynek dzieci może znajdować się w tym pomieszczeniu. Powierzchnia każdego pomieszczenia przeznaczonego na zbiorowy pobyt od 3 do 5 dzieci musi wynosić co najmniej 16 m2, a w przypadku większej liczby dzieci ulega zwiększeniu. Powierzchnia przypadająca na każde kolejne dziecko wynosi co najmniej: 2 m2, jeżeli czas pobytu dziecka nie przekracza 5 godzin dziennie lub 2,5 m2, jeżeli czas pobytu dziecka przekracza 5 godzin. Dopuszczono możliwość prowadzenia żłobka lub klubu w jednym budynku z przedszkolami, także w przypadku, gdy znajdują się w jednej strefie pożarowej, bez względu na kategorię zagrożenia ludzi, do której jest zaliczona dana strefa pożarowa.
