Wiodącym wyzwaniem dla zdrowia publicznego w XXI wieku staje się ograniczenie problemu otyłości oraz promowanie aktywnego stylu życia. Rządy wielu państw opracowują i wdrażają strategie prewencyjne, które ukierunkowane są na ten cel.

Ten problem dotyczy także Polski. W ostatnim dziesięcioleciu w kraju znacząco wzrosło spożycie cukru. Przeciętny Polak je o prawie 11,8 kg więcej cukru przetworzonego rocznie niż dziesięć lat temu. Takie wnioski przynosi ostatni raport „Cukier, otyłość – konsekwencje", przygotowany przez analityków Narodowego Funduszu Zdrowia.

Według tego raportu nadmierne spożycie cukru jest przyczyną otyłości, która (według danych z 2016 r.) dotyczy już 23 proc. kobiet i 25 proc. mężczyzn. Z kolei nadwaga jest problemem 53 proc. kobiet i 68 proc. mężczyzn. Oznacza to, troje na pięcioro dorosłych Polaków ma nadwagę, a co czwarty jest otyły.

Zachęcenie Polaków do zdrowego stylu życia i zbilansowanej diety nie jest prostym zadaniem, jednak podjął się go Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, który rozpoczął kampanię edukacyjną „Zdrowy jak Polak". Jednym z pierwszych partnerów akcji chce być firma Coca-Cola.

Debata o zdrowiu

Jakie systemowe rozwiązania proponują więc kluczowe instytucje sektora ochrony zdrowia, a także przedstawiciele producentów i dystrybutorów żywności. Jak rozkładać ciężar odpowiedzialności za zdrowie? Jak prowadzić działania edukacyjne dotyczące tak wrażliwych tematów jak otyłość?

Na ten temat debatowano także podczas XXIX Forum Ekonomicznego w Krynicy wśród przedstawicieli instytucji publicznych i prywatnych. Jak wskazywali uczestnicy debaty, wśród których znaleźli się m.in. Józefa Szczurek-Żelazko, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, Grzegorz Chudzik, zastępca głównego inspektora sanitarnego, Andrzej Gantner, dyrektor generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności, Adam Niedzielski, p.o. prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, i Anna Solarek, dyrektor ds. korporacyjnych Coca-Cola Poland Services, profilaktyka zdrowotna wymaga zaangażowania wielu podmiotów, od państwa począwszy poprzez samorządy, organizacje pacjenckie i środowiska związane z ochroną zdrowia, aż po przedstawicieli sektora prywatnego.

Paneliści zapoznali się z danymi na temat zdrowia Polaków przedstawionymi przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, a także omówili aktualne działania poszczególnych instytucji i firm, których wspólnym celem jest zapobieganie problemowi otyłości w Polsce.

– Bez profilaktyki nie poradzimy sobie z tym, co będzie za dekadę. Jeśli nie zapobiegniemy problemom w tej chwili, to w strukturze, gdzie dominującą grupą będą osoby zaawansowane wiekowo, nie poradzimy sobie finansowo. Nie możemy jej traktować po macoszemu – przestrzegał w Krynicy Adam Niedzielski, p.o. prezesa NFZ.

W stronę aktywniejszego trybu życia

W zmianę stylu życia Polaków na bardziej zdrowy aktywnie włączyła się Coca-Cola Polska.

– Jako firma czujemy powinność do podejmowania działań, które mają pomóc rozwiązać problem otyłość – podkreśla Anna Solarek z Coca-Cola Poland Services.

– Jesteśmy aktywni w trzech obszarach: reformułujemy składy naszych produktów, stawiamy na małe porcje w naszym portfolio, dzięki którym łatwiej kontrolować liczbę kalorii, oraz wprowadziliśmy intuicyjne znakowanie etykiet kolorami – dodaje Anna Solarek.

Jak akcentuje firma, jej cele są spójne ze stanowiskiem Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.

Dlatego Coca-Cola podejmuje szereg działań – od edukacji poprzez wspomniane coraz bardziej przejrzyste znakowanie etykiet i zmiany receptur, aż po wprowadzanie produktów w wariantach zero oraz w nowych kategoriach.

Działania te są zbieżne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), mówiącymi o tym, że każdy z nas powinien ograniczyć spożywanie cukrów dodanych do 10 proc. dziennego zapotrzebowania kalorycznego. A zgodnie ze zobowiązaniem Europejskiego Stowarzyszenia Firm Napojowych UNSEDA, na przestrzeni lat 2015–2020 Coca-Cola dąży do redukcji kaloryczności swoich napojów o 10 proc. To trzykrotne przyspieszenie tego typu działań. Od roku 2000 przez 15 lat firmie udało się zredukować dodane cukry aż o 12 proc. Łącznie, jak policzyła firma, co roku usuwa ona ze swoich napojów ok. 425 000 ton cukru.

– Jesteśmy sygnatariuszem rozwiązań na poziomie Unii Europejskiej i na szczeblu krajowym. Od lat obniżamy kaloryczność naszych produktów – podkreśla Anna Solarek. Potwierdzeniem tej deklaracji są liczby. Tylko w ubiegłym roku na całym świecie została obniżona kaloryczność aż 400 produktów firmy.

Tego typu prozdrowotne zobowiązania podejmowane są również na polskim rynku. W 2017 r. wiodące polskie stowarzyszenia branżowe podpisały deklarację na rzecz optymalizacji wartości kalorycznych lub składu produktów żywnościowych pod patronatem Instytutu Żywności i Żywienia.

Zmiany następują dynamicznie. Jeszcze w 2015 r. produkty o obniżonej kaloryczności stanowiły 17,4 proc. portfolio firmy. A już na koniec 2019 r. tego typu produkty, także na polskim rynku, będą odpowiadać za przeszło 34 proc. portfela. Ponadto 19 z 59 napojów, które Coca-Cola oferuje dziś w Polsce, to produkty niskokaloryczne (poniżej 20 kcal/100 ml).

Nie tylko Coca-Cola

Konsumenci i regulatorzy bywają zaskoczeni faktem, że Coca-Cola to nie tylko... Coca-Cola. To także woda, soki, napoje herbaciane, napoje dla sportowców, napoje na bazie roślin czy energetyzujące, a także gotowe do spożycia kawy. W sumie aż 30 z 59 oferowanych przez firmę produktów należy do innych kategorii niż napoje gazowane.

Coca-Cola stale poszerza ofertę o nowe kategorie. W ubiegłym roku wprowadziła napoje AdeZ na bazie roślin bez cukru dodanego, a w tym roku kawy gotowe do spożycia, które zawierają o 30 proc. mniej cukru w porównaniu z innymi produktami tej kategorii. Ponadto jeden z trzech wariantów zawiera zaledwie 6 kcal/100 ml. W sumie w tym roku na rynek trafiło już dziesięć nowych napojów – z czego siedem to napoje niskokaloryczne.

Etykieta i rozmiar pod lupą

Jak wskazują eksperci, najskuteczniejszymi środkami walki z otyłością są tzw. kontrola porcji i reformulacje. Tą drogą podąża także Coca-Cola, wprowadzając prosty i intuicyjny system znakowań wartości odżywczych na etykietach.

– Coca-Cola jako pierwsza firma w Polsce wprowadza nowy system znakowania wartości odżywczych produktów oparty na kolorach. Kolory – zielony, żółty, czerwony – w intuicyjny sposób informują o tym, czy zawartość? tłuszczu, cukru i soli oraz wartość? kaloryczna danego produktu jest wysoka, średnia czy niska w stosunku do standardowego zapotrzebowania na te składniki osoby dorosłej – wyjaśnia Anna Solarek.

Dodatkowo Coca-Cola stawia na mniejsze opakowania, aby ułatwić konsumentom kontrolowanie ilości spożywanego cukru. Dziś na polskim rynku dostępne są produkty w 14 różnych pojemnościach. Udział małych opakowań w sprzedaży wzrósł od 2015 r. o ponad 5 pkt proc. i stanowi już 30 proc. ogółu.

Zmiany zachodzą nie tylko na poziomie produktów, ale też sposobu ich promocji. – Stale zwiększamy nakłady na reklamę wariantów light jako alternatywy dla napojów opartych o receptury z cukrem – informuje Anna Solarek. W 2016 r. Coca-Cola wprowadziła strategię „One Brand", według której na równi inwestuje w komunikację wariantów Coca-Cola bez cukru i z cukrem. Ta strategia stawia też na podkreślanie możliwości wyboru.

W Polsce tak samo jak w całej Europie Coca-Cola zwraca szczególną uwagę na to, jak i do kogo komunikuje swoją ofertę. Zgodnie z zasadami odpowiedzialnego marketingu nie sprzedaje ani nie rozdaje swoich produktów w szkołach i nie promuje ich wśród osób poniżej 12. roku życia.

- Materiał powstał przy współpracy z Coca-Cola Polska