Roskosmos ogłosił przetarg na kontrolę zawyżonych kosztów budowy pierwszego etapu kosmodromu Wastocznyj (Wschodni). Informacja o przetargu znalazła się na stronie zakupów rządowych, informuje portal Lenta. Przetarg został już rozstrzygnięty. Wygrała go firma państwowa Ipromaszporm. Na przeprowadzenie kontroli ma czas do lipca. Będzie ona kosztowała Rososmos 225 mln rubli (7,73 mln zł).

Co ma kontrolować zwycięzka firma za tak duże pieniądze rosyjskich podatników? Zgodnie z danymi ze strony zamówień publicznych na kosmodromie są ogromne opóźnienia. Infrastruktura mieszkalna i socjalna dla pracowników lądowiska gotowa jest w 72 procentach; kompleks do przechowywania paliwa rakietowego jest zbudowany jedyne w 28 proc. Nawet drogi do kosmodromu nie zostały jeszcze ukończone (93 proc.).

Wicepremier Dmitrij Rogozin, który odpowiada za budowę kosmodromu, przyznał w końcu 2019 r., że niektóre niezbudowane do końca obiekty lądowiska kosmicznego mogą się rozpaść, jeżeli nikt się o nie nie zatroszczy….

Budowa Wastocznego rozpoczęła się w 2012 r. Nowe lądowisko ma zastąpić znajdujący się w Kazachstanie wysłużony Bajkonur, za dzierżawę którego Rosja słono płaci (ok. 100 mln dol. rocznie). Jako miejsce wybrano osadę Uglegorsk w obwodzie amurskim leżącą w widłach dwóch rzek: Zei i Wielkiej Piery. Do 2007 r. istniał tam doświadczalny kosmodrom wojskowy Swobodnyj (Wolny).

Powierzchnia nowego kosmicznego lotniska to 700 km kw. (cała działka na 1035 km kw.); oprócz kompleksu startowego, klasycznego lotniska, zakładów tlenowo-azotowych i wodorowych na potrzeby pojazdów kosmicznych, powstało tam też 115 km dróg oraz 125 km linii kolejowej oraz miasteczko dla pracowników lądowiska.

Poważnym wyzwaniem dla budowniczych i użytkowników lądowiska od początku był klimat. Zimy ze średnią - 25 st C i lata + 25 st C. Pierwsze przymrozki zaczynają się już we wrześniu, a mróz na dobre zagości w październiku, by ustąpić dopiero w maju.

Na koniec 2017 r. zbudowanych zostało tylko 5 z 19 podstawowych obiektów lądowiska. W styczniu 2019 r sytuacja się nie zmieniła, co przyznał ówczesny premier Dmitrij Miedwiediew.

Budowa obfitowała w liczne skandale korupcyjne. Faktury były zawyżane, ludzie nie dostawali wypłat, a użyte materiały nie odpowiadały normom. Do sądów trafiły dziesiątki spraw. Według organów śledczych szkody z tego tytułu wyniosły ponad 10 mld rubli, przy wydatkach na I etap budowy - 100 mld rubli (6,1 mld zł).