W środę w Sejmie odbędzie się pierwsze czytanie prezydenckiego projektu nowelizacji ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej.

Prezydent chce usprawnić funkcjonowanie punktów pomocy prawnej i rozszerzyć działalność. Proponuje więc, by nieodpłatna pomoc obejmowała nie tylko porady przedsądowe, ale także udzielane w trakcie trwającego już postępowania przygotowawczego, sądowego lub sądowoadministracyjnego. Na życzenie klienta prawnik będzie sporządzał też projekt pisma o zwolnienie z kosztów sądowych, o ustanowienie pełnomocnika w sprawach cywilnych, prawnika z urzędu w sprawach karnych, a także doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w sprawach sądowoadministracyjnych.

Poszerzy się też bezpłatna pomoc. Będzie dotyczyła prawa podatkowego, celnego, dewizowego, handlowego. Ma być tylko jeden warunek: po wsparcie trzeba przyjść w sprawie czysto prywatnej, a nie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Darmowe wsparcie będzie też dla mediacji w sprawach rodzinnych mających na celu dobro dziecka lub pogodzenie się małżonków.

– Projekt wydaje się opierać na trafnej diagnozie niedomagań systemu, a większość z proponowanych rozległych zmian jest krokiem w dobrym kierunku – uważa dr Jan Winczorek z Uniwersytetu Warszwskiego. Według niego przewidziane w nim rozwiązania są jednak zdecydowanie zbyt zachowawcze, aby mogły doprowadzić do jakościowej zmiany.

– Za jednoznacznie pozytywny krok należy uznać wprowadzenie możliwości nieodpłatnego korzystania z mediacji. Działanie to może się przyczynić zarówno do poprawy dostępu do prawa obywateli, jak i popularyzacji samej mediacji. Trzeba jednak podkreślić, że warunkiem sukcesu jest tu odpowiednia promocja nowej usługi, co w przeszłości okazało się zadaniem bardzo trudnym – wyjaśnia dr Winczorek.

Od początku 2016 r. na podstawie nowelizowanej ustawy w powiatach funkcjonuje 1525 punktów pomocy prawnej. Niektóre świecą pustkami, a liczba udzielonych porad nie jest duża. W 2016 r. udzielono w sumie 377 506 porad, z tego 237 389 przez radców prawnych i adwokatów, a 140 117 w punktach prowadzonych przez organizacje pozarządowe. Oznacza to, że średnio na jeden punkt przypadało 269 porad udzielonych przez mecenasów i 218 przez organizacje. ©?