Sąd o powołaniach notariuszy

Samorząd notarialny ma prawo uczestniczyć na prawach strony w postępowaniu administracyjnym, którego przedmiotem jest powołanie notariusza i wyznaczenie mu siedziby kancelarii – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Publikacja: 01.02.2014 13:00

Sąd o powołaniach notariuszy

Foto: Fotorzepa, Łukasz Solski Łukasz Solski

Minister Sprawiedliwości powołał C.S. na stanowisko notariusza i wyznaczył mu siedzibę kancelarii notarialnej w W. Od tej decyzji Rada Izby Notarialnej w W. złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Minister, jednak umorzył postępowanie odwoławcze, wskazując, iż Rada nie miała interesu prawnego w złożeniu wniosku, ponieważ żaden przepis prawa administracyjnego nie przewiduje wprost udziału samorządu notarialnego jako strony w postępowaniach dotyczących powołania na stanowisko notariusza i żaden przepis takiego przymiotu samorządowi notarialnemu nie nadaje.

Minister podkreślił, że dotychczasowa praktyka, uznająca rady izb notarialnych za stronę postępowania administracyjnego o powołanie czy odwołanie notariusza wynikała z uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego (sygn. III AZP 26/95), w której stwierdzono, iż choć żaden przepis materialnego prawa administracyjnego nie przyznaje samorządowi statusu stron, nie byłoby możliwe spełnienie przez rady większości uprawnień przyznanych im przepisami Prawa o notariacie, bez wyposażenia ich we właściwe instrumenty prawnej.

Minister Sprawiedliwości nie podzielił jednak stanowiska Sądu Najwyższego, i wskazał na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. II GSK 708/10), w którym uznano, iż samorządowi notarialnemu jako organowi opiniodawczemu w toku postępowania o powołanie bądź odwołanie notariusza nie przysługuje prawo występowania w charakterze strony. Zdaniem Ministra, za stronę można uznać jedynie podmiot posiadający indywidualny interes prawny, natomiast sprawy o powołanie na stanowisko notariusza nie dotyczą indywidualnego interesu prawnego izby notarialnych, lecz indywidualnych interesów osób ubiegających się o powołanie na to stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny podzielił opinię Ministra, iż rada izby notarialnej nie posiada interesu prawnego pozwalającego jej skutecznie wnieść wniosek o ponownie rozpatrzenie sprawy od decyzji powołującej notariusza i wyznaczającej mu siedzibę kancelarii, gdyż nie jest stroną tego postępowania.

Orzeczenie WSA zaskarżyła Rada Izby Notarialnej, która wskazała, że interes prawny samorządów specjalnych – analogicznie jak w przypadku jednostek samorządu terytorialnego – obejmuje samodzielne administrowanie powierzoną im dziedziną spraw publicznych. Dalej Rada podniosła, że przyznanie izbie notarialnej praw strony w postępowaniu w przedmiocie powołania na stanowisko notariusza jest naturalną konsekwencją obarczenia samorządu notarialnego zadaniem sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu zaufania publicznego.

Ta argumentacja przekonała Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z 13 listopada 2013 roku (sygn. akt II GSK 938/12) uchylił zaskarżony wyrok.

Argumentując takie rozstrzygnięcie NSA podzielił stanowisko Sądu Najwyższego (sygn. III AZP 26/95), w którym stwierdzono m.in., iż kompetencje Ministra Sprawiedliwości nie mogą być wyłączne i pozbawiać organów samorządowych gwarancji uczestnictwa w postępowaniu z uprawnieniami choćby o charakterze kontrolnym, gdyż w ten sposób uniemożliwiono by korporacji wykonywanie jej podstawowych zadań".

NSA wskazało ponadto, iż swój interes prawny izba notarialna może wywodzić z art. 17 Konstytucji, który mówi o uprawnieniu tworzenia samorządów zawodowych, reprezentujących osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące piecze nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego. – Przepis ten wyznacza pozycję ustrojową samorządu zawodowego i odnosi się również do samorządu zawodowego notariuszy jako reprezentanta osób wykonujących zawód zaufania publicznego – stwierdził sąd.

Dalej NSA wyjaśnił, że piecza czyli dbałość o należyte wykonywanie zawodu wymaga wyposażenie samorządu w środki prawne umożliwiające sprawowanie tej pieczy. Jednym z nich jest wpływ na skład osoby samorządu notarialnego poprzez udział w charakterze strony w postępowaniu w przedmiocie powołania na stanowisko notariusza i wyznaczenia siedziby jego kancelarii.

Minister Sprawiedliwości powołał C.S. na stanowisko notariusza i wyznaczył mu siedzibę kancelarii notarialnej w W. Od tej decyzji Rada Izby Notarialnej w W. złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Minister, jednak umorzył postępowanie odwoławcze, wskazując, iż Rada nie miała interesu prawnego w złożeniu wniosku, ponieważ żaden przepis prawa administracyjnego nie przewiduje wprost udziału samorządu notarialnego jako strony w postępowaniach dotyczących powołania na stanowisko notariusza i żaden przepis takiego przymiotu samorządowi notarialnemu nie nadaje.

Pozostało 85% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Prawo dla Ciebie
PiS wygrywa w Sądzie Najwyższym. Uchwała PKW o rozliczeniu kampanii uchylona
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Dane osobowe
Rekord wyłudzeń kredytów. Eksperci ostrzegają: będzie jeszcze więcej
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawnicy
Ewa Wrzosek musi odejść. Uderzyła publicznie w ministra Bodnara