Stanowisko samorządu radcowskiego wobec ministerialnej propozycji statuującej Ministra Sprawiedliwości jako trzecią instancję w postępowaniu w sprawie odmowy wpisu na listę radców prawnych przekazał przedstawicielom ministerstwa wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych Arkadiusz Bereza. Stało się to podczas ubiegłotygodniowej konferencji uzgodnieniowej dotyczącej prac nad projektem założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz niektórych innych ustaw.
Jak przypomina Krajowa Rada Radców Prawnych, swoje uwagi do projektu w ówczesnym brzmieniu przekazała ministerstwu już w kwietniu. Do wielu proponowanych zmian odniosła się pozytywnie np. tych dotyczących podpisywania uchwał podejmowanych przez organy samorządu zawodowego radców prawnych, wprowadzenia wymogu składania przez kandydata składającego wniosek o wpis na listę radców prawnych oświadczenia o toczących się względem niego postępowaniach dyscyplinarnych i karnych, zrównania sytuacji prawnej radców prawnych w zakresie uprawnienia do dodatkowego wynagrodzenia z tytułu zastępstwa sądowego bez względu na miejsce zatrudnienia. W tym ostatnim przypadku propozycja Ministerstwa Sprawiedliwości odbiega od zaproponowanego przez KRRP brzmienia art. 224 ust. 2 ustawy o radcach prawnych. Trwają prace nad jego zmianą, bo nie tylko radcy dostrzegli zagrożenie dyskryminacją radców prawnych zatrudnionych w jednostkach sfery budżetowej. Stanowisko samorządu poparł Rzecznik Praw Obywatelskich.
Na konferencji uzgodnieniowej zaakceptowana została propozycja wprowadzenia do ustawy przepisu, który dałby podstawę udzielania radcy prawnemu będącemu pracownikiem zwolnienia z obowiązku ze świadczenia pracy, gdyby powstała konieczność jego stawiennictwa w sądzie w związku z wyznaczeniem go pełnomocnikiem z urzędu.
Podczas konferencji uzgodnieniowej Arkadiusz Bereza krytycznie odniósł się do propozycji, by wyposażyć Ministra Sprawiedliwości w nowy instrument nadzoru: możliwość wydania decyzji reformatoryjnej o wpisie na listę radców prawnych w postępowaniach odwoławczych od uchwał organów samorządów zawodowych odmawiających wpisu na taką listę. Argumentując stanowisko samorządu wiceprezes KRRP wskazał, że takie rozwiązanie narusza ład ustrojowy i stanowi przekroczenie granicy nadzoru Ministra Sprawiedliwości. Zdaniem samorządu radcowskiego narusza to samodzielność samorządów zawodów zaufania publicznego zagwarantowaną Konstytucją RP w zakresie sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu. Ministerialna propozycja została także oceniona jako zła praktyka legislacyjna, bo zmienia przepis, którego sposób stosowania jest jasny w świetle ustalonej linii orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Z tych powodów Arkadiusz Bereza złożył wniosek o usunięcie z projektowanej ustawy dwóch przepisów, które dają Ministrowi Sprawiedliwości uprawnienia trzeciej instancji w postępowaniu w sprawie odmowy wpisu na listę radców prawnych. Są one bowiem zbędne skoro zainteresowanym przysługuje droga sądowoadministracyjna. Stanowisko KRRP poparły Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Rada Sądownictwa i Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa.
