Niebezpieczne są głównie wideoloterie i automaty do gier

Czy gra w to­to­lot­ka mo­że być nie­bez­piecz­na?

Dr med. Bohdan Woronowicz:

Tak sa­mo moż­na się uza­leż­nić od gry w to­to­lot­ka, jak i w ru­let­kę czy w po­ke­ra. Me­cha­nizm jest po­dob­ny. Pro­blem za­czy­na się wte­dy, kie­dy czło­wiek nie mo­że prze­stać grać, kie­dy ma ob­se­syj­ne my­śli, że za wszel­ką ce­nę mu­si się ode­grać. I idzie do ka­sy­na, gdzie po­tra­fi spę­dzić kil­ka dni, czy wy­peł­nia ku­po­ny tot­ka, prze­zna­cza­jąc na to istot­ną część swo­ich do­cho­dów. Naj­pro­ściej do­strzec uza­leż­nie­nie, je­że­li na grę ktoś prze­zna­cza znacz­ną część lub wszyst­kie swo­je pie­nią­dze. Rów­nież te prze­zna­czo­ne na opła­ty czy waż­ne za­ku­py. O uzależnieniu mówimy wtedy, kiedy ktoś powtarza pewne zachowanie chociaż powoduje ono wyraźne szkody w jego życiu i w życiu jego otoczenia.

Jak duże kwoty są w stanie poświęcić na grę hazardziści?

Wszystko zależy od rodzaju gry i zasobności portfela danej osoby. Jedni przegrywają każde zarobione 20 zł, inni 200 tys. dolarów. Miałem pacjenta, którego przyprowadziła żona z siostrą, gdy przegrał kilkaset tysięcy dolarów i uważał, że nie była to wielka suma. Inny, taksówkarz, wydawał każdą zarobioną złotówkę. Znam przypadek ojca, który wybierał dziecku pieniądze ze skarbonki, by grać. Znam osoby, które proporcjonalnie do swoich zarobków przegrywały różne kwoty w gry uważane za niewinne. Niezależnie od kwot, zawsze jest to problem.

Jakie gry są naj­groź­niej­sze?

Najbardziej pod­stęp­ne są te, któ­re od ra­zu da­ją wy­nik. Ich nazw nie wy­mie­nię, że­by nie ro­bić re­kla­my. Gry, w któ­rych coś się ob­sta­wia, a wy­nik do­sta­je np. po ty­go­dniu, nie ma­ją już ta­kiej si­ły przy­cią­ga­nia. Nie­bez­piecz­ne są róż­ne­go ro­dza­ju wi­de­olo­te­rie i au­to­ma­ty do gier. Cho­ciaż tych ostat­nich jest te­raz nie­co mniej.

Czy są lu­dzie, któ­rzy szyb­ciej od in­nych mo­gą się uza­leż­nić?

Wy­kształ­ce­nie, wiek, ani sta­tus fi­nan­so­wy czy po­zy­cja spo­łecz­na nie chro­nią czło­wie­ka przed uza­leż­nie­niem. Wpadają w nie ludzie różnych zawodów, w różnym wieku. Tak jest z każdym uzależnieniem. Czę­ściej uza­leż­nia­ją się oso­by, któ­re ma­ją np. de­fi­cy­ty umie­jęt­no­ści ży­cio­wych. Wia­do­mo też, że bar­dziej na­ra­że­ni na uza­leż­nie­nie są lu­dzie, któ­rzy od cze­goś in­ne­go są już uza­leż­nie­ni, np. od al­ko­ho­lu czy le­ków. Uza­leż­nie­nia ma­ją ten­den­cję do wza­jem­ne­go za­stę­po­wa­nia się, wy­mie­nia­nia.

Hazard rujnuje życie grającemu. A jak często sprowadza go na drogę przestępstwa?

- Wcześniej czy później hazardzista zrujnuje życie sobie i rodzinie. Dobra passa nie trwa wiecznie, pieniądze topnieją, więc pożycza je, by grać dalej. W kasynach kręcą się ludzie, którzy bardzo chętnie dadzą tysiąc czy dwa, by później odebrać z nawiązką. Biorąc kredyty hazardzista wierzy, że los wreszcie się do niego uśmiechnie i wszystko odda. Ale jeśli nawet uda się wygrać, to obstawia dalej, bo to pozwala mu dalej przeżywać silne emocje a jednocześnie liczyć na dalsze wygrane . Kiedy zdają sobie sprawę, że nie mogą spłacić długu, przegrali mieszkanie, dochodzi do dramatów. Problemy mogą skończyć się jeśli nie więzieniem, to rozwodem, a w skrajnych przypadkach samobójstwem czy zabiciem przez wierzyciela. Znam historię mężczyzny, który grał w gry w internecie, aż zadłużył się na kilkadziesiąt tysięcy euro. Wierzyciele zgłosili się do jego zamożnego ojca i powiedzieli, że albo odda dług, albo załatwią mu syna.

Jak dużo jest rozwodów, których przyczyną jest hazard?

Z mojej praktyki wynika, że jest ich sporo, chociaż nie zawsze o tym się mówi, a problem ukrywa się na przykład pod pojęciem nieporozumień rodzinnych. Nakryć hazardzistę „na gorącym uczynku" nie jest wcale tak prosto. Alkoholika, kiedy pije, wszyscy widzą, łatwo go rozpoznać. Hazardzista wygląda jak każdy inny człowiek, nie demonstruje żadnych zewnętrznych, widocznych oznak.

Alkoholika sąd może zobowiązać do leczenia. Ale przepisu, dotyczącego hazardzistów, nie ma.

Na każdego można znaleźć bat, ale musi być sędzia, który wie co to jest patologiczny hazard. Powinien powołać biegłego, który to oceni. Rodzina, z kolei, musi podjąć działania prawne, żeby się chronić. Hazardzistę trzeba odciąć od wspólnych pieniędzy i od możliwości zaciągania kredytów na konto współmałżonka. Należy przeprowadzić rozdzielność majątkową. Co do leczenia, to hazardzista sam musi dojrzeć do decyzji o terapii.