Wojsko na ulicach Kairu

Uprzedzając zapowiedziane na piątek masowe protesty, egipskie MSW obsadziło w nocy plac Tahrir i inne strategiczne punkty stolicy oddziałami antyterrorystycznymi. W nocy z czwartku na piątek aresztowano 20 przywódców Bractwa Muzułmańskiego, największej organizacji opozycyjnej. Nie jest ona co prawda organizatorem protestów, ale jej członkowie biorą w nich udział.

[wyimek][srodtytul]Zobacz na rp.pl[/srodtytul] [b][link=http://www.rp.pl/galeria/2,1,601222.html]zdjęcia z ulic Kairu[/link][/b][/wyimek]

Władze zablokowały dostęp do Internetu, zawieszono działanie sieci telefonii komórkowej. Nie powstrzymało to oponentów prezydenta Hosniego Mubaraka. Wielu z nich chodziło rano od mieszkania do mieszkania, namawiając ludzi do uczestnictwa w ulicznych protestach.

Antyrządowe pochody rozpoczęły się w piątek po zakończeniu południowych modlitw w meczetach. W Kairze wziął w nich udział m.in. czołowy polityk demokratycznej opozycji, laureat Pokojowej Nagrody Nobla Mohamed el Baradei.

[wyimek][srodtytul]Przeczytaj na rp.pl[/srodtytul] [b][link=http://www.rp.pl/temat/596586-Demonstracje-w-krajach-arabskich.html]więcej informacji o demonstracjach[/link][/b][/wyimek]

– Precz z Hosnim Mubarakiem! – skandował wielotysięczny tłum. Policja zaatakowała protestujących, używając pałek, kul gumowych i gazu łzawiącego. Demonstranci odpowiedzieli kamieniami. Dwóch manifestantów trafionych gumowymi kulami straciło życie, dziesiątki zostało rannych. Obrażenia odniósł m.in. Ajman Nur, lider liberalnej partii el Ghad i główny rywal prezydenta Mubaraka w wyborach prezydenckich w 2005 r. Przebywa w szpitalu w stanie ciężkim. W dzielnicy Ain Shams tłum rzucił się na policjantów, usiłując odebrać im broń. Padły strzały, jedna osoba zginęła.

[wyimek][srodtytul]Obejrzyj na tv.rp.pl[/srodtytul] [b][link=http://tv.rp.pl/video/Wydarzenia,Swiat,Komentarze/Egipt-zamieszki-sa-ofiary?token=c2906d16-084a-437a-865f-c7bbe54b6e49]komentarz Marcina Szymaniaka[/link][/b][/wyimek]

Mohamed el Baradei został oblany wodą z policyjnej armatki, a otaczających go zwolenników pobito pałkami. – To jest pokojowy protest! – krzyczeli ludzie skupieni wokół noblisty. Gdy el Baradei chciał opuścić demonstrację, policjanci otoczyli go i uniemożliwili mu odejście.

Późnym popołudniem na ulicach stolicy pojawiło się wojsko. Manifestanci wzywali żołnierzy do porzucenia służby dla Mubaraka i przyłączenia się do rewolty. – Chcemy armii! – skandowano.

[srodtytul]Policja pokonana[/srodtytul]

Dziesiątki tysięcy Egipcjan wyszły również na ulice innych miast – Aleksandrii, Suezu, Mansury, Asuanu, Fajumu. Tam też doszło do zamieszek. W Ismailii szturmowano siedzibę rządzącej Partii Narodowo-Demokratycznej. W Suezie zabitego przez policję manifestanta niesiono ulicami miasta. Protestujący przełamali policyjne kordony i służby porządkowe w popłochu wycofały się z centrum. Suez znalazł się na kilka godzin w rękach demonstrantów. Wieczorem do akcji włączyło się wojsko – do miasta wjechały czołgi. Padły strzały, ale demonstranci nie ustępowali. Tłum okrążył czołgi, dziesiątki ludzi zaczęły się wspinać na ich wieżyczki.

Równie gorąco było w Aleksandrii. Na balkony domów wyszły dziesiątki kobiet, które rzucały butelkami i innymi przedmiotami w policję. – Brudny rząd! – skandował tłum. Policjanci uderzali pałkami o tarcze, po czym atakowali w kohortach, wykrzykując bojowe hasła.

Gdy wybiła godzina popołudniowej modlitwy, zamieszki w Aleksandrii ustały. Policjanci i demonstranci padli na kolana, wznosząc modły do Allaha. Jedni i drudzy podchodzili do siebie, ściskali sobie ręce, częstowali się wodą. Potem obie strony znów się rozdzieliły i walki rozgorzały na nowo.

[srodtytul]Czarny dym nad Kairem[/srodtytul]

W aresztach przebywa już ponad tysiąc osób, w tym lider Bractwa Muzułmańskiego Essam el Erian. Telewizja al Arabija podała, że prokuratura generalna oskarżyła 40 zatrzymanych o próbę obalenia rządu przemocą. Późnym popołudniem egipskie siły bezpieczeństwa informowały, że el Baradei przebywa w areszcie domowym.

Wkrótce podano wiadomość o wprowadzeniu godziny policyjnej w Kairze, Aleksandrii i Suezie – ma obowiązywać od godz. 18 do 7 rano. Dekret w tej sprawie wydał Mubarak jako zwierzchnik sił zbrojnych. – Powodem są zamieszki, bezprawie, grabieże, zniszczenia, ataki na własność publiczną i prywatną, w tym na banki i hotele – mówił spiker egipskiej telewizji publicznej.

Wieczorem walki nadal trwały. Tysiące demonstrantów uzbrojonych w kije i sztachety zaczęło wypierać policję z placu Tahrir w Kairze. Kilku funkcjonariuszy zrzuciło mundury i przeszło na stronę rewolty. Demonstrantom udało się też podpalić kairską siedzibę partii Mubaraka. W demonstracjach zginęło 27 osób, a ponad tysiąc zostało rannych. Tuż przed północą Mubarak wygłosił telewizyjne przemówienie, w którym zapowiedział dymisję wszystkich ministrów. Nowy gabinet miał być powołany w sobotę.

Administracja USA zaapelowała do rządu Egiptu o powściągliwość i wezwała do liberalizacji systemu politycznego. Niemcy – do zezwolenia na pokojowe demonstracje, Francja – do umiarkowania i dialogu.

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autora, [mail=m.szymaniak@rp.pl]m.szymaniak@rp.pl[/mail][/i]

[ramka][srodtytul]Hosni Mubarak, prezydent Egiptu od października 1981 roku[/srodtytul]

Urodzony w 1928 r. w miejscowości Kafr el Meselha niedaleko Kairu Hosni Mubarak od prawie 30 lat rządzi Egiptem. Po ukończeniu Egipskiej Akademii Wojskowej i Akademii Sił Powietrznych piął się po kolejnych szczeblach kariery wojskowej. W 1972 r. został dowódcą sił powietrznych i zastępcą ministra obrony. Władzę w kraju przejął w październiku 1981 r. po zabójstwie ówczesnego prezydenta Egiptu Anwara Sadata. Jedną z jego pierwszych decyzji po objęciu władzy było wprowadzenie stanu wojennego, który obowiązuje do dziś. W teorii służy on walce z terroryzmem, w praktyce – do zwalczania opozycji. Za oficjalną krytykę władzy można trafić do więzienia.

W 1987 r. po wygranej w wyborach jego Narodowej Partii Demokratycznej w wyniku referendum kadencja Mubaraka została przedłużona o sześć lat. Później jeszcze trzykrotnie zostawał prezydentem: w 1993, 1999 i 2005 r. Zdominowany przez jego partię parlament wybierał tylko jednego kandydata – Mubaraka, a naród zatwierdzał nominację w referendum. W 2005 r. dopuszczono innych kandydatów, ale nie miało to wpływu na wynik wyborów. Ajmana Nura, który zajął drugie miejsce, skazano na więzienie za rzekome oszustwa podczas kampanii.