Odpowiedzi na to pytanie szukają twórcy interesującego brytyjskiego dokumentu. Odwiedzają centra badawcze i rezerwaty dzikich zwierząt na całym świecie. Rozmawiają z naukowcami, którzy od lat śledzą zwyczaje ssaków naczelnych. Rejestrują fascynujące eksperymenty pokazujące różnice i analogie między ludźmi a naszymi małpimi krewnymi.
Od dawna wiadomo, że mamy podobny kod genetyczny. Nasi najdalsi kuzyni to mieszkające w Azji orangutany, z którymi mamy 96,4 proc. wspólnego DNA. Z gorylami, największymi małpami człekokształtnymi żyjącymi w Afryce, łączy nas 97,7 proc. genów. Najbliżsi krewni człowieka to szympanse i bonobo (98,4 proc. identycznego DNA). Pierwsze występują w całej Afryce równikowej. Drugie, nazywane hipisami świata małp (bo konflikty rozwiązują za pomocą seksu), spotkać można na niewielkim obszarze Konga.
Naukowcy próbują rozstrzygnąć, co sprawiło, że drobna różnica DNA uczyniła z nas ludzi. Biorą pod uwagę takie umiejętności, jak rozpoznawanie siebie i innych, skłonność do współczucia czy talenty innowacyjne. Okazuje się, że szympanse poznają swoje odbicie w lustrze, mają świadomość własnego ciała, a także zdolność odróżniania wroga od przyjaciela.
Bonobo współczują rannemu członkowi stada. Odnotowano także przypadki pomocy udzielanej przez małpy człekokształtne ludziom. Tak było kilka lat temu w ogrodzie zoologicznym pod Chicago. Trzylatek spadł do zagrody goryli z wysokości sześciu metrów i stracił przytomność. Samica goryla wzięła dziecko w ramiona i ostrożnie zaniosła pod drzwi pomieszczenia opiekuna. Naukowcy nie potrafią do końca wyjaśnić kierujących zwierzęciem motywacji, ale jego gest bez cienia wątpliwości uznano za przejaw bezinteresownej troski.
Ludzie i małpy podobnie radzą sobie z testami dotyczącymi postrzegania przestrzennego. Szympanse udowodniły także, że potrafią wykorzystywać, a nawet wymyślać proste narzędzia. Są w stanie zaplanować niektóre czynności, jak polowanie na termity. Nie mają jednak naszej umiejętności wybiegania planami daleko w przyszłość. Naukowcy odkryli też, że małpy człekokształne uczą się inaczej niż ludzie. Szympanse rzadko naśladują przywódcę. Najczęściej samodzielnie szukają najszybszego rozwiązania. My dzięki kopiowaniu starszych uczymy się mówić i przyswajamy zachowania kulturowe.
