PiS zdaje sobie sprawę, że dalsze ustępstwa mogą być konieczne. Zakulisowe rozmowy w tej sprawie trwają od kilku tygodni. – Było spotkanie Adama Bielana, wysłannika prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, z Martinem Selmayrem. W luźnej atmosferze, w rezydencji ambasadora Polski przy UE – relacjonuje nieoficjalnie nasz rozmówca w Brukseli. Selmayr to ważna osoba w Komisji, sekretarz generalny tej instytucji, a wcześniej szef gabinetu przewodniczącego KE Jeana-Claude'a Junckera. Co istotne, Selmayr to niemiecki chadek. – Musiał dostać od Angeli Merkel sygnał do zakończenia tej sprawy – wyjaśnia nasz rozmówca.

Im bliżej wyborów do Parlamentu Europejskiego w maju 2019 r., tym większa chęć do zasypywania podziałów i wygaszania kompromitujących dla jedności UE sporów.

Z naszych informacji wynika, że na razie nie doszło do ustaleń, jakie miałyby być kolejne ustępstwa. Ale Komisja wyraźnie dała do zrozumienia, że dotychczasowa taktyka rządu – czyli wyjaśnianie, biała księga itp. – nie działa. Obecne propozycje poprawek uważa za krok pożądany, ale nie spieszy się z oceną i analizuje propozycje polskiego rządu. – Dostaliśmy odpowiedź na rekomendacje, widzieliśmy też poprawki zgłoszone przez grupę posłów – mówi Alexander Winterstein, rzecznik KE.

W rekomendacjach, które są częścią formalnej procedury ochrony praworządności w Polsce, Komisja wyliczała konieczne do przeprowadzenia zmiany w czterech ustawach sądowniczych. W przesłanej 20 marca odpowiedzi Polska nie uznała argumentów Komisji i przekonywała, że reformy są zgodne z konstytucją.

Ale dwa dni później pojawiła się inicjatywa posłów PiS dotycząca wprowadzenia poprawek w ustawach o Sądzie Najwyższym i o sądach powszechnych. Wygląda to tak, jakby PiS chciał przedstawić ustępstwa jako własne inicjatywy będące efektem oceny ustaw. – Rozumiemy, że rząd musi zachować twarz. Nie zależy nam na upokorzeniu go. Może wybrać dowolny sposób, byle doszło do zmian – mówił nam kilka tygodni temu w nieoficjalnej rozmowie wysoki rangą przedstawiciel Komisji.

„Rzeczpospolita" już w ubiegłym tygodniu pisała, że PiS liczy się z koniecznością ustępstw oraz z tym, że mogą być one dalej idące niż propozycje sprzed kilku dni. Nasi rozmówcy z Nowogrodzkiej przekonują jednak, że nie będzie miało to wpływu ani na twardy elektorat, ani na nastroje w partii rządzącej. Bo w PiS dominuje pogląd, że rdzeń reform nie ulega zmianie, a zamknięcie frontu z Brukselą jest koniecznością. Istotne jest przekonanie centrowego elektoratu i wzmocnienie pozycji premiera Mateusza Morawieckiego.

Sam fakt, że propozycja poprawek nie jest oficjalną odpowiedzią rządu na rekomendacje, ułatwia sprawę, bo pozwala na kontynuację nieformalnego dialogu Warszawa–Bruksela. – Komisja chce porozumienia. Ale najpierw wyciągnie od Polski maksimum ustępstw – słyszymy w KE.

Dla PiS to sprawa o podstawowym znaczeniu. Nowe otwarcie w relacjach z Brukselą ułatwi start kampanii samorządowej, który planowany jest na połowę kwietnia.