Putin nie chce dopuścić do zwycięstwa rewolucji na Białorusi

Kreml nie ma opracowanej strategii wobec wydarzeń na Białorusi. Rozsądek podpowiada mu, że należałoby doprowadzić do pokojowego ustąpienia Łukaszenki, po czym postarać się, by wybory wygrał prorosyjski kandydat.

Ale emocje nie pozwalają mu dopuścić do obalenia dyktatora przez rewolucję.

Żandarm Europy

– Władimir Putin jasno przedstawił swoje credo jeszcze w 2015 r., występując w ONZ: nie dopuścić do zwycięstwa „kolorowych rewolucji" – powiedział „Rzeczpospolitej" redaktor naczelny wydania „Jeżedniewnyj Żurnał" Aleksander Golc.

Teraz rosyjskie władze wojskowe demonstracyjnie prowadzą duże manewry wojskowe w obwodach leningradzkim i kaliningradzkim w pobliżu granic Białorusi. Sierpień to co prawda tradycyjny czas takich ćwiczeń, ale obecnie postanowiono ich nie odwoływać, czyniąc z tego najwyraźniej rodzaj nacisku na sąsiedni kraj.

Jednocześnie Rosyjska Cerkiew Prawosławna nagle odwołała metropolitę Mińska Pawła (białoruska egzarchia podporządkowana jest Moskwie). Paweł zaczął krytykować Łukaszenkę i odwiedzać szpitale, w których leczone są ofiary reżimu. Moskiewski patriarchat odwołał go do Rosji i obniżył mu rangę cerkiewną (z metropolity na biskupa) „na własną prośbę".

– Na Kremlu na razie dominuje przekonanie, że należy chronić reżim, bo zwycięska opozycja w naturalny sposób będzie bardziej proeuropejska i będzie sprawiała więcej kłopotów niż on – stwierdził w rozmowie z „Rzeczpospolitą" moskiewski analityk Aleksander Makarkin.

Tylko Łukaszenko

Oglądając we własnej telewizji relacje z Mińska, rosyjscy politycy widzą, że manifestanci noszą biało-czerwono-białe flagi i herb Pogoni. – Dochodzą do wniosku, że nawet na symbolicznym poziomie opozycja nie chce się jednoczyć z Rosją – zwraca uwagę.

Jeszcze w ubiegłym tygodniu Łukaszenko chwalił się, że z Moskwy przyleciały mu na pomoc dwa samoloty z... dziennikarzami. W białoruskiej telewizji państwowej zaczął się bowiem rozszerzać strajk, Rosjanie zajęli miejsca zbuntowanych Białorusinów. Od razu zauważono zmianę tonu propagandy, ale i zmianę sposobu działania samego reżimu. – Prawdopodobnie nie tylko dziennikarze przylecieli tymi samolotami, ale również „polittechnolodzy" (specjaliści od kierowania kampaniami politycznymi – red.) oddelegowani przez Kreml – sądzi jeden z rozmówców „Rz".

Zbytnia samodzielność

Ale Łukaszenko pozostał sobą. Mianując obecnie nowy rząd, pozostawił w nim ministra spraw zagranicznych Uładzimira Makieja. W Moskwie nie lubią go, uważając że jest proeuropejski i obecną nominację przyjęto jako pozostawienie sobie otwartej furtki na Zachód.

Już na początku stulecia Kreml – mając dość problemów z Łukaszenką – próbował wylansować na Białorusi swoją kandydatkę na prezydenta Natalię Maszerową, córkę bardzo popularnego i zmarłego przedwcześnie (zginął w wypadku samochodowym w 1980 r.) pierwszego sekretarza białoruskiej partii komunistycznej Piotra Maszerowa. Ale Baćka nie uląkł się mitu nieżyjącego polityka i pokonał jego córkę.

W obecnych wyborach część moskiewskich elit politycznych postawiła na szefa Biełgazprombanku Wiktara Babarykę. Odpowiedź Łukaszenki była błyskawiczna: kandydata na prezydenta aresztowano. Nie do końca jest jasne, co się stało z bankiem wchodzącym w skład imperium Gazpromu. Prawdopodobnie został znacjonalizowany przez Mińsk, który nie zważał ani na potęgę koncernu, ani na swoje uzależnienie od jego dostaw.