Wojna sprzedawcy mebli z generałami

- Nastroje w sztabie są fatalne. Wszyscy są załamani. Gotowi odejść – mówi „Rz” generał Leonid Iwaszow, niegdyś odpowiedzialny w resorcie za międzynarodową współpracę wojskową. Jako jeden z nielicznych wystąpił publicznie przeciw reformie. Mimo braku otwartych protestów sztabu, kolejne dymisje wyższych oficerów dowodzą, że wojna rozgorzała na dobre.

Nie dalej jak w środę zwolniono generała Władimira Isakowa, szefa Wojskowej Logistyki i wiceministra obrony. Kilka dni wcześniej „Kommiersant” doniósł, że Isakow jest wśród zbuntowanych generałów, którzy na znak protestu podali się do dymisji. Mimo oficjalnego dementi ministerstwa, które nazwało publikację „obrzydliwym kłamstwem”, niecały tydzień później generał stracił pracę w sztabie.

W czerwcu ze stanowiskiem pożegnał się poprzedni szef sztabu generał Jurij Bałujewski, przedstawiany przez media jako jeden z największych przeciwników Sierdiukowa. Po Bałujewskim przyszła kolej na trzech jego następców. I tak dalej.

Według „Kommiersanta”, aby buntownicze nastroje w armii nie wyszły na jaw, obecny szef sztabu Nikołaj Makarow zabronił wojskowym komentowania reformy.

[srodtytul]Armia to nie firma. Biznesmeni won![/srodtytul]

Co tak rozwścieczyło generałów? 14 października Sierdiukow ogłosił zmianę struktury wojsk. Przewiduje ona przejście od struktury dywizyjno-pułkowej wojsk i sztabów do brygadowej. Czterostopniowy system dowodzenia złożony z okręgu wojskowego, armii, dywizji i pułku, zastąpią trzy stopnie: okręg, dowództwo operacyjne, brygada. Ma to zapewnić armii większą mobilność, a dowódcom dać większą samodzielność na polu walki.

W rezultacie tylko w wojskach lądowych do 2012 roku liczba jednostek zmniejszy się z 1890 do 172. Korpus oficerski ma zostać zredukowany o ponad połowę, z 315 tys. do 150 tys., około 200 generałów ma pójść w odstawkę. Cały aparat resortu obrony ma się zmniejszyć dwuipółkrotnie, znikną chorążowie i bosmani. Ogólna liczebność armii zmaleje z 1,13 mln do 1 mln. Zdaniem zachodnich ekspertów to i tak za dużo. „The Economist” obliczył, że gdyby zastosować niemiecki współczynnik, rosyjska armia powinna mieć 430 tys. żołnierzy.

To nie koniec planów Sierdiukowa. Już na początku roku minister informował, że zamierza - tam gdzie jest to możliwe, przede wszystkim w służbach logistycznych - zastąpić wojskowych cywilami, wystawić na sprzedaż nieużywane obiekty, zamknąć 50 z 60 wojskowych uczelni i przenieść dowództwo marynarki wojennej z Moskwy do Petersburga.

Te posunięcia uderzą w przyzwyczajoną do starych porządków kadrę oficerską. Dla jej przedstawicieli Sierdiukow to laik, który nie zna się na wojsku. Pogardliwie nazywają go „sprzedawcą mebli” (był kierownikiem sklepu z meblami w Petersburgu) lub „pidżakiem” („marynarką” czyli cywilem). Jego reformatorski zapał wywołuje wściekłość. - Armia to nie firma, tam nie trzeba biznesmenów, lecz wojskowych – szepczą po kątach generałowie. - Ja nie dyryguję orkiestrą i nie reżyseruję przedstawień baletowych w Teatrze Bolszoj – mówi Iwaszow. - A Sierdiukow nie powinien reformować armii. Bo nie ma pojęcia o wojsku – dodaje.

[srodtytul]Jak w Związku Radzieckim [/srodtytul]

Iwaszow rysuje czarną wizję całkowitego upadku rosyjskiej armii.

- On nie rozumie, że to bardzo skomplikowany system. Zmienia, redukuje, a potem okaże się, że armia nie jest zdolna do obrony kraju, że nasi wrogowie wchodzą i biorą, co chcą - rozpacza. Przyznaje, że armia potrzebuje reformy, ale nie takiej. - Brak sprzętu, ludzie są niedokształceni, nie wiedzą, jak zachować się na polu walki. Ale to nie znaczy, że trzeba rozwalić wszystko, co było budowane przez tyle lat – mówi.

Ale rosyjska armia nadal tkwi w ZSRR. O reformach mówi się od jego upadku, ale efektów brak. Wydatki zaczęły wprawdzie rosnąć za prezydentury Władimira Putina (z 214 mld rubli w 2000 roku do 821 mld w 2007), ale większość pieniędzy zmarnowano, a w armii nic się nie zmieniło. Armia traci na zakup czołgu rodzimej produkcji więcej czasu i pieniędzy niż nabywcy z zagranicy.

[srodtytul]30 czołgów do kieszeni[/srodtytul]

Generałów nie pociesza to, co obiecuje prezydent Dmitrij Miedwiediew w zamian za radykalne cięcia kadrowe. Odchudzona armia ma dostać nowy sprzęt. Do roku 2015 państwo ma wydać około 200 mld dolarów na nowe okręty, w tym flotyllę lotniskowców, atomowe okręty podwodne, rakiety, samoloty, czołgi. W przyszłym roku, jeśli na przeszkodzie nie staną kryzys gospodarczy i spadek cen ropy, Rosja na obronę wyda około 100 mld dolarów, czyli 27 proc. więcej niż w roku 2008.

- W głębi duszy wszyscy rozumieją, że armii potrzebne są zmiany – mówi „Rz” rosyjski ekspert Władimir Muchin. - Sowiecka struktura i organizacja w połączeniu z gospodarką rynkową sprzyja korupcji – dodaje. Ta co roku zżera około 30 procent budżetu wojskowego i rośnie w zastraszającym tempie. Według najnowszych danych prokuratury wojskowej w ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy 2008 roku korupcja spowodowała straty w wysokości 2,2 miliarda rubli (78,6 mln dolarów).

– To wystarczyłoby na zakup 30 nowoczesnych czołgów T-90 - obliczył generał Aleksandr Sorochin z prokuratury wojskowej. – Przypadków korupcji jest o 30 procent więcej w porównaniu z ubiegłym rokiem - alarmował.