Donbas: wybory w cieniu kałasznikowa

W najbliższą niedzielę Ukraińcy ruszą do urn, by wybrać nowego prezydenta i zakończyć mit „prawowitości prezydenta Janukowycza". Nie wszyscy jednak będą mogli wziąć w tym udział. Pod dużym znakiem zapytania pozostają wybory w kontrolowanych przez separatystów obwodach donieckim i ługańskim, gdzie mieszka prawie siedem milionów ukraińskich obywateli (ok. 15 proc. ludności kraju).

Władze samozwańczych republik utworzonych przez separatystów w Ługańsku i Doniecku oświadczyły, że za wszelką cenę nie dopuszczą do przeprowadzenia na ich terenie wyborów prezydenckich.

– W obwodzie donieckim z 22 okręgów wyborczych do wyborów przygotowanych zostało jedynie trzy i to w rejonach, graniczących z obwodem dniepropietrowskim, gdzie sytuację kontrolują oddziały podległe gubernatorowi Dniepropietrowska – mówi „Rz" Siergiej Tkaczenko, szef donieckiego biura Komitetu Wyborców Ukrainy. – Terroryści z „Donieckiej Republiki Ludowej"  zastraszają członków lokalnych komisji wyborczych i okupują kolejne budynki, gdzie miałyby te komisje zasiadać. Jak twierdzi, wielu zrezygnowało z członkostwa w komisjach w obawie o życie własne lub swoich bliskich, którym również grożono rozprawą.

W podobny sposób będą przebiegały prezydenckie wybory w obwodzie ługańskim. Tydzień temu powstała tam „Ługańska Republika Ludowa", która już zdążyła zwrócić się do ONZ z prośbą o międzynarodowe uznanie. Podobnie jak w Doniecku, ługańscy separatyści zapowiedzieli, że uniemożliwią przeprowadzenie prezydenckich wyborów.

– W naszym obwodzie wybory prawdopodobnie nie odbędą się w dziesięciu z dwunastu okręgach wyborczych – mówi „Rz" Aleksej Swietikow, dyrektor ługańskiego biura Komitetu Wyborów Ukrainy. – Jeżeli sytuacja się nie zmieni, ponad 90. proc mieszkańców obwodu nie weźmie udziału w nadchodzących wyborach.

Tymczasem władze w Kijowie zapewniają, że wybory odbędą się na całym terytorium Ukrainy. – Wybory odbędą się we wszystkich obwodach Ukrainy bez żadnych wyjątków, w konsekwencji zostanie wybrany prawowity prezydent – oświadczył premier Arsenij Jaceniuk.

– Rozumiemy zagrożenia w niektórych regionach kraju, lecz nie wpłynie to na wynik wyborów – zapewnił.

Ze swojej strony szef ukraińskiego MSW Arsen Awakow, opierając się na doświadczeniach ukraińskiej misji w Iraku, poinformował, że na wschód kraju zostaną skierowane jednostki specjalne, które umożliwią normalne funkcjonowanie komisji wyborczych.

– W tym celu utworzyliśmy specjalny sztab na czele z zastępcą ministra spraw wewnętrznych – powiedział Awakow.

- Prawdopodobnie w najbliższy piątek armia wspólnie z Gwardią Narodową będzie próbowała wejść do miast obwodów donieckiego i ługańskiego. Wojskowi będą towarzyszyli członkom komisji wyborczych przywożącym karty do głosowania – mówi „Rz" kpt. Aleksej Arestowycz, ukraiński ekspert wojskowy. – Separatyści nie mają szans w otwartej konfrontacji z regularnym wojskiem wspieranym z powietrza, więc pozostaje im jedynie zastraszanie lokalnych mieszkańców, by nie przychodzili do punktów głosowania – dodaje.

Ponieważ w tamtych rejonach już trwają starcia zbrojne, mieszkańcy okupowanych przez separatystów regionów rzeczywiście mogą pozostać w domach. Ostatnie badania socjologiczne wskazują, że tylko co piąty mieszkaniec Donbasu pójdzie głosować 25 maja.