Europa gotowa do sankcji wobec Rosji

Korespondencja ?z Brukseli

Ambasadorowie 28 państw UE w czwartek i piątek debatowali nad rozszerzeniem sankcji wobec Rosji. Kolejne spotkania w poniedziałek i wtorek.

Ten maraton dyplomatycznych konsultacji ma doprowadzić do jednomyślności w sprawie nałożenia sankcji na oligarchów bliskich Putinowi oraz tzw. sankcji sektorowych. Do decyzji potrzebna jest zgoda wszystkich.

Jak mówią dyplomaci w Brukseli, większość jest za szybkim zakończeniem procesu i ogłoszeniem decyzji. Ale niektórzy się wahają a do zwołania szczytu przywódców prą Węgry.

O szczycie mówiły wcześniej Niemcy, ale presja ze strony tamtejszych mediów i poparcie dla sankcji ze strony kół gospodarczych sprawiły, że Berlin przestał być hamulcowym. Na osłabienie niemieckiego oporu wpłynęła też propozycja ograniczenia proponowanych sankcji sektorowych w dziedzinie eksportu technologii energetycznych do głębokich wierceń, tak żeby dotyczyły one tylko wydobycia ropy, a nie gazu.

Na razie uzgodniono dopisanie 15 nazwisk i 18 podmiotów prawnych do listy osób objętych sankcjami wizowymi i zamrożeniem zagranicznych aktywów.

Wśród nazwisk znalazł się m.in. Aleksander Bortnikow, szef Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, a także Michaił Fradkow stojący na czele Służby Wywiadu Zagranicznego.

Obaj są członkami Rady Bezpieczeństwa przy prezydencie Rosji, na liście znaleźli się też inni przedstawiciele tego gremium. Z kolei na liście nowych podmiotów objętych sankcjami są głównie firmy działające na Krymie, a także samozwańcze władze lokalne oraz grupy militarne we wschodniej Ukrainie.

Uderzenie w głównych szpiegów Rosji spowodowało szybką reakcję Moskwy. Ministerstwo Spraw Zagranicznych oświadczyło, że rozszerzenie listy oznacza ze strony Unii chęć zakończenia współpracy dotyczącej bezpieczeństwa w regionie oraz w zapalnych punktach świata w takich dziedzinach, jak zapobieganie rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia, walka z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną oraz innymi nowymi wyzwaniami.

Rosyjska dyplomacja uznała, że Unia uzależniła się od „bajek" opowiadanych w Waszyngtonie i Kijowie i nie jest w stanie podjąć samodzielnych decyzji.

W poniedziałek i wtorek ambasadorowie unijni mają zdecydować o rozszerzeniu podstawy prawnej, tak aby na listę ukaranych mogli trafić także oligarchowie bliscy Putinowi.

Do tej pory nie można było im grozić, bo przyjęte przez Unię przepisy – inaczej niż amerykańskie – ograniczały sankcje do osób bezpośrednio odpowiedzialnych za aneksję Krymu, czy działania destabilizujące we wschodniej Ukrainie. Do wtorku ambasadorowie uzgodnią zmianę prawa, a konkretna lista ukaranych oligarchów ma być gotowa do końca przyszłego tygodnia.

Na tych samych spotkaniach w poniedziałek i wtorek dyplomatyczni przedstawiciele państw członkowskich mają też ustalić szczegóły dotyczące sankcji sektorowych. Po raz pierwszy UE miałaby wyjść poza karanie osób i instytucji i wymierzyć cios w całe sektory gospodarki, choć na razie zdefiniowane dość ostrożnie. ?O zasadach już pisaliśmy. Miałyby one obejmować: embargo na broń (ale tylko na nowo zawierane kontrakty, co nie obejmowałoby dwóch okrętów Mistral produkowanych przez Francję), na technologie podwójnego, cywilnego i wojskowego zastosowania, na technologie energetyczne potrzebne do głębokich wierceń oraz na przepływy kapitałowe (zakaz inwestycji w akcje i dług państwowych banków). Detale tych propozycji przez weekend przygotowywali urzędnicy Komisji Europejskiej i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych i przedstawią konkretne propozycje prawne w poniedziałek po południu.

W ostatni piątek opis proponowanych sankcji wysłał do stolic José Barroso, przewodniczący Komisji Europejskiej, ?i postulował ich przyjęcie w przyszłym tygodniu. A w osobnym liście Herman Van Rompuy, przewodniczący Rady Europejskiej, zaapelował do przywódców 28 państw o szybkie zakończenie procesu decyzyjnego do 29 lipca, tak żeby nie trzeba było zwoływać szczytu UE.

Ten apel wyraża pragnienie wielu państw, które uważają, że im dalej od zestrzelenia samolotu malezyjskich linii lotniczych nad Ukrainą, tym trudniej będzie o jednomyślność w sprawie sankcji.

Van Rompuy określił proponowane sankcje jako zrównoważone pod względem ewentualnych kosztów dla różnych sektorów i dla różnych państw członkowskich. Podkreślił także, że większe szkody poniesie Rosja niż UE, a także fakt, że wątpliwości różnych krajów zostały wzięte pod uwagę.