Reklama

Iran poddaje się kontroli

Ramowe porozumienie wynegocjowane w Lozannie przez sześć państw z Iranem liczy zaledwie cztery strony. Właściwa umowa powinna zostać wynegocjowana do 30 czerwca tego roku. Dopiero wtedy można będzie uznać, że Iran zgodził się na ograniczenie swego programu atomowego. W porozumieniu zapisano wyraźnie, że „nic nie zostało ustalone, dopóki wszystko nie zostało ustalone".

Publikacja: 03.04.2015 07:14

Iran poddaje się kontroli

Foto: AFP

Wstępne porozumienie zawarte pomiędzy Iranem a pięcioma stałymi członkami Rady Bezpieczeństwa ONZ oraz Niemcami przewiduje, że Iran wstrzyma program wzbogacania uranu powyżej poziomu 3,67 proc. i to na całe 15 lat. Porozumienie ma obowiązywać 10 lat. Iran zobowiązał się do poddawania szczegółowej kontroli swego programu atomowego przez następne 25 lat.

Wszystko to ma zapobiec konstrukcji przez ten kraju broni jądrowej. Był to najważniejszy cel negocjacji z punktu widzenia uczestniczących w nich sześciu państw. Iran domagał się w zamian zniesienia sankcji ONZ, USA i UE nałożonych w ostatnich latach.W porozumieniu zapisano, że zelżenie sankcji nastąpi jedynie wtedy, gdy Iran wypełni warunki porozumienia, które zostanie dopiero wynegocjowane. Znoszenie sankcji będzie też następować stopniowo. Rada Bezpieczeństwa ONZ ustali w specjalnej rezolucji odpowiedni tryb. W sprawie sankcji UE wymagany będzie proces ratyfikacji decyzji o ich zniesieniu przez kraje członkowskie. Oznacza to, że Sejm będzie musiał się zająć w przyszłości tą sprawą.

W porozumieniu zawartym w czwartek wieczorem w Lozannie po negocjacyjnym maratonie przyznaje się, że Iran jest w chwili obecnej w stanie skonstruować bombę atomową w 2-3 miesiące posiadając odpowiednią ilość wzbogaconego uranu. Zgodnie z przyjętymi zobowiązaniami Iran zgadza się, aby ten okres wydłużyć do jednego roku. Oznacza to, że musi się pozbyć nagromadzonego już materiału, jak i większości z ok. 19 tys. wirówek służących do wzbogacania uranu. Kraj ma obecnie ok. 10 tys. kg. wzbogaconego uranu do poziomu 3,67 proc. lecz musi zredukować tą ilość do 300 kg. Cała reszta zostanie zmagazynowana pod ścisła kontrolą Międzynarodowej Agencji Kontroli Energii Atomowej. Nie wiadomo jeszcze, co będzie z materiałem wzbogaconym do 20 proc. Część irańskiego materiału rozszczepialnego przyjmie Rosja do dalszego przerobu.

W porozumieniu jest wiele szczegółów na temat ilości wirówek, jakie może używać w przyszłości Iran, jakie reaktory mogą być nadal w użyciu i w jakich ośrodkach badawczych. Jednak większość spraw technicznych będzie przedmiotem negocjacji, które powinny zakończyć się 30 czerwca tego roku. Nikt nie daje dzisiaj gwarancji, że to się uda i program atomowy Iranu służyć już będzie wyłącznie celom pokojowym.

Podstawowe elementy ramowego porozumienia z Lozanny:

Reklama
Reklama

- Liczba wirówek, którymi Iran będzie dysponować, zostanie ograniczona z 19 tys. obecnie (w tym 10,2 tys. aktywnych) do 6104, co oznacza, że irańskie zdolności wzbogacania uranu zostaną ograniczone o dwie trzecie. Przez 10 lat tylko 5060 spośród 6104 wirówek będzie mogło produkować wzbogacony uran. Chodzi o wirówki starszej generacji.

- Teheran ograniczy w ciągu 15 lat swe zapasy nisko wzbogaconego uranu z 10 tys. kg do 300 kg uranu wzbogaconego do 3,67 proc.

- Iran zgodził się przez co najmniej 15 lat nie wzbogacać uranu powyżej poziomu 3,67 proc.

- Nadwyżki tego materiału będą przechowywane pod nadzorem Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA).

- Teheran zgodził się przez 15 lat nie budować żadnych nowych obiektów służących wzbogacaniu uranu.

- Przez co najmniej 10 lat Iran będzie potrzebował minimum roku, by wyprodukować taką ilość wzbogaconego uranu, która wystarczy do budowy bomby atomowej. Obecnie Iran potrzebuje na to 2-3 miesięcy.

Reklama
Reklama

- Iran zgodził się przez co najmniej 15 lat nie wzbogacać uranu w zakładach w Fordo. Zakłady te znajdują się pod grubą warstwą skał, zapewniającą maksymalną ochronę dla ukrytej infrastruktury. Przez co najmniej 15 lat w Fordo nie będzie materiałów rozszczepialnych. Zakłady pozostaną otwarte, ale nie będzie tam się już wzbogacać uranu. Wycofane zostaną stamtąd ok. dwie trzecie wirówek.

- Głównym zakładem wzbogacania uranu w Iranie jest Natanz, gdzie znajduje się 17 tys. wirówek starszej generacji IR-1 i ok. tysiąca szybszych wirówek IR-2M. Możliwe jest tam jednak umieszczenie aż 50 tys. wirówek. Teheran zgodził się, by Natanz stało się jedynym zakładem wzbogacania uranu w kraju. Przez 10 lat będzie on wyposażony tylko w 5060 wirówek IR-1 starszej generacji. Wirówki IR-2M zostaną stamtąd usunięte i przekazane pod kontrolę MAEA.

- MAEA będzie regularnie kontrolowała irańskie instalacje nuklearne.

- Przez 25 lat inspektorzy MAEA będą mieli dostęp do kopalni uranu i miejsc, w których Iran produkuje tzw. yellowcake, czyli półprodukt pozyskiwany w trakcie obróbki rud uranu.

- Główna część reaktora ciężkowodnego, który mógłby produkować pluton, zostanie zniszczona lub umieszczona poza granicami Iranu. Reaktor zostanie przebudowany, by mógł być wykorzystywany jedynie do badań i produkcji radioizotopów do celów medycznych, a nie do produkcji plutonu do celów wojskowych. Wykorzystane paliwo zostanie wysyłane za granicę.

- Teheran przez 15 lat nie będzie mógł zbudować nowego reaktora ciężkowodnego.

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1393
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1392
Świat
„Rzecz w tym”: Kamil Frymark: Podręczniki szkolne to najlepszy przykład wdrażania niemieckiej polityki historycznej
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1391
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1388
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama