Szczecin walczy o zwrot gruntów

Rewizja decyzji przekształcających użytkowanie wieczyste we własność ma sprawić, że działki wrócą do miasta.

Publikacja: 15.05.2015 07:50

Szczecin, Wały Chrobrego

Szczecin, Wały Chrobrego

Foto: Fotorzepa, Dariusz Gorajski

Dwa samorządy skorzystały z wyroku Trybunału Konstytucyjnego. 10 marca 2015 r. Trybunał orzekł, że przepisy o przekształcaniu przysługującego przedsiębiorcom prawa użytkowania wieczystego nieruchomości we własność są niekonstytucyjne (sygn. K 29/13).

Umożliwiło to samorządom odzyskiwanie prawa własności nieruchomości, które przeszło na firmy.

Prokurator pomoże

Z możliwości takiej postanowiły skorzystać m.in. władze Szczecina czy Legnicy. Pierwsze miasto chce odzyskać własność ponad 44 działek, których własność przeszła na przedsiębiorców. Drugie walczy o odzyskanie 94 nieruchomości.

– Okazuje się, że gmina może zgodnie z prawem odebrać właścicielowi to, co mu własną decyzją przyznała – mówi Stanisław Bułajewski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. – A wszystko za sprawą art. 145a kodeksu postępowania administracyjnego.

Przepis ten mówi, że każde postępowanie administracyjne zakończone ostateczną decyzją może zostać wznowione, jeżeli wyrok Trybunału Konstytucyjnego orzekł o niezgodności z konstytucją przepisów, na podstawie których tę decyzję wydano.

– Wznowienie postępowania następuje tylko na żądanie strony – przypomina Grzegorz Kubalski, prawnik Związku Powiatów Polskich. – Dlatego też organ gminy nie może tego dokonać z urzędu.

Jeżeli gmina chce z możliwości przewidzianej w art. 145a kodeksu postępowania administracyjnego skorzystać, musi wystąpić z wnioskiem do prokuratora.

Opłaty będą zwracane

Z takimi wnioskami wystąpił Szczecin i Legnica.

– W wyniku podjętych przez prokuraturę działań prezydent Szczecina wszczął na nowo zakończone ostatecznymi decyzjami postępowania i powiadomił o tym strony – informuje Tomasz Klek, z biura prasowego UM Szczecina.

Jeżeli w ich wyniku zapadną decyzje odmawiające przekształcenia prawa użytkowania we własność przedsiębiorcom, to wniesione przez nich opłaty (za przekształcenie tych praw na podstawie wzruszonych decyzji) zostaną im zwrócone. W sumie 11 mln zł.

– Wznawianie prawomocnie zakończonych postępowań administracyjnych na podstawie art. 145a kodeksu postępowania administracyjnego nie jest obligatoryjne – zaznacza prof. Marek Chmaj z Wyższej Szkoły Psychologii Społecznej. – Jest też ograniczone miesięcznym terminem, liczonym od dnia wejścia w życie orzeczenia TK – dodaje.

Termin ten minął więc w kwietniu.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora, m.cyrankiewicz@rp.pl

Przywileje kontra własność

Zaskarżone przez samorządy i uchylone przez Trybunał Konstytucyjny przepisy ustawy z 29 lipca 2005 r. umożliwiały osobom prawnym oraz osobom fizycznym jednostronne przekształcenie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności. W ten sposób wykreowały przywileje majątkowe dla określonej kategorii podmiotów (przedsiębiorcy: osoby fizyczne i prawne).

W ocenie Trybunału zakwestionowane przepisy rażąco naruszyły samodzielność jednostek samorządu terytorialnego. A to dlatego, że w momencie zawierania umowy użytkowania wieczystego gmina nie mogła się w żaden sposób spodziewać, że drugiej stronie tej umowy ustawodawca przyzna aż tak szerokie uprawnienia.

W ocenie TK ustawa z 29 lipca 2005 r. narzuciła gminom zasady rozporządzania gruntami stanowiącymi ich własność i pozbawiła możliwości prowadzenia racjonalnej gospodarki finansowej.

Spadki i darowizny
Odziedziczyłeś majątek? By dysponować spadkiem, musisz mieć ten dokument
Praca, Emerytury i renty
NSA: honorowe krwiodawstwo nie ma pierwszeństwa przed policyjną służbą
Sądy i trybunały
Resort sprawiedliwości już nie chce likwidacji Izby Odpowiedzialności Zawodowej
Prawo drogowe
Ten wyrok ucieszy osoby, które oblały egzamin na prawo jazdy
Prawo karne
Lech Wałęsa przegrał w sądzie. Chodzi o teczki TW „Bolka”