Indywidualna interpretacja podatkowa ma spełniać dwie funkcje – informacyjną i ochronną. Formalny zakres ochrony jest zróżnicowany i zależy od tego, w którym momencie wystąpiły skutki podatkowe – przed doręczeniem czy po doręczeniu interpretacji.
Pytający bez szkody
Zgodnie z ogólną zasadą zastosowanie się do interpretacji indywidualnej przed jej zmianą lub uchyleniem nie może szkodzić wnioskodawcy. W żadnym razie nie może być mowy o odpowiedzialności karnej, gdy podatnik dostosował się do interpretacji, niezależnie od tego, czy się ona zmieniła, czy też skutki podatkowe powstały przed jej doręczeniem.
Jeżeli podatnik użyje interpretacji doręczonej przed powstaniem skutków podatkowych, przysługuje mu zwolnienie z zapłaty podatku. Gdy w wyniku prowadzonego postępowania organ skarbowy odmiennie oceni sytuację prawną, tj. określi wysokość zobowiązania podatkowego bez uwzględnienia interpretacji, na wniosek podatnika musi ustalić wysokość podatku objętego zwolnieniem, bo podatnik zastosował się do wcześniejszego stanowiska urzędu.
Jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 grudnia 2012 r. (II FSK 830/11), zasadniczym, wymiernym, sensu stricto prawem z wydania interpretacji przepisów prawa podatkowego jest ustawowa gwarancja ochrony prawnej w przypadku i z tytułu zastosowania się do niej. Obejmuje ona każdego, kto zastosuje się do opublikowanej interpretacji ogólnej, oraz adresatów interpretacji indywidualnych.
W takich sytuacjach, z powodu i w obszarze zastosowania się do interpretacji, w zaufaniu do których podatnik prowadził swoje sprawy, nie nalicza się odsetek podatkowych za zwłokę oraz zwalnia się (w określonym zakresie) z obowiązku zapłaty podatku. Zainteresowany może też liczyć na ochronę w zakresie prawa karnego i cywilnego w postaci niewszczynania lub umorzenia postępowania karnoskarbowego oraz odszkodowania. Postępowanie zgodne z treścią interpretacji i związana z tym „ekspektatywa" ochrony prawnej pozwala zainteresowanemu na relatywnie bezpieczne zaplanowanie i ułożenie jego podatkowo znaczących przedsięwzięć, w tym prowadzonej działalności gospodarczej, a także na korektę zrealizowanego już opodatkowania, w zakresie którego nie została wydana decyzja podatkowa i nie toczy się postępowanie kontrolne lub podatkowe. (...)
