Rzecznik oskarża, komisja orzeka, a obwiniony się broni

Podstawą wszczęcia postępowania przed komisją jest złożenie zawiadomienia o okolicznościach wskazujących, że mogło dojść do naruszeń. Ustawa w art. 93 wymienia podmioty zobowiązane do jego złożenia. Jeżeli następuje to na wniosek rady, to konieczne jest podjęcie uchwały. W jej treści powinno się znaleźć zobowiązanie przewodniczącego rady do przygotowania wniosku i przesłania go do właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych w określonym terminie. Można także od razu zawrzeć upoważnienie dla przewodniczącego do reprezentowania jej w postępowaniu wyjaśniającym, w tym do składania w imieniu rady wszelkich pism, wniosków, wyjaśnień i oświadczeń.

W sytuacji, w której zawiadomienie złoży podmiot nieuprawniony – niewymieniony w art. 93 ust. 1 pkt 1 – 6 ustawy – np. przewodniczący rady bez podjętej przez radę uchwały, to rzecznik dyscypliny przekazuje tę informację kierownikowi jednostki, której ona dotyczy oraz organowi sprawującemu nad nią nadzór.

[srodtytul]Domniemanie niewinności[/srodtytul]

Postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest dwuinstancyjne. Orzeczenia zapadają na rozprawie lub posiedzeniu w drodze głosowania i większością głosów.

Stronami są obwiniony oraz oskarżyciel nazywany w przepisach ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych rzecznikiem dyscypliny. Obwinionemu przysługuje prawo do obrony. Może on w trakcie całego postępowania przedstawić dowody na swoją korzyść. Może również ustanowić jednego obrońcę. Ograniczenie tego prawa stanowi podstawę do uchylenia orzeczenia wydanego w pierwszej instancji. Potwierdza to chociażby [b]orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej z 23 czerwca 2005 r. (sygn. akt DF/GKO/Prm-3/2005/275)[/b], w którym czytamy, że oddalenie wniosku obwinionego o odroczenie rozprawy w celu zasięgnięcia przez niego porady prawnej oraz upoważnienia wybranego adwokata do obrony w sposób naganny narusza art. 74 ustawy gwarantujący każdemu prawo do obrony.

Upoważnienie dla obrońcy można złożyć na piśmie albo ustnie do protokołu. Może on podejmować za obwinionego wszystkie czynności oraz przysługują mu wszelkie prawa określone dla jego klienta. Jednocześnie udział adwokata nie wyklucza osobistego działania przez obwinionego. Jeżeli sprawa się toczy przeciwko kilku osobom, to mogą one ustanowić wspólnego obrońcę, pod warunkiem że ich interesy nie pozostają w sprzeczności.

Pamiętać również należy o tym, że do czasu udowodnienia odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych obwinionego uważa się za niewinnego. Nie ma on również obowiązku dowodzenia swojej niewinności. Przysługuje mu także prawo odmowy składania zeznań i wyjaśnień.

[srodtytul]Kary i odwołania[/srodtytul]

W przypadku udowodnienia, że obwiniony popełnił jeden z czynów określonych w art. 5 – 18 ustawy, skutkuje to orzeczeniem sankcji karnej. Zgodnie z art. 31 ustawy karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są: upomnienie, nagana, kara pieniężna oraz zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi. Ta ostatnia może być orzeczona maksymalnie na okres od roku do lat pięciu.

Karę pieniężną natomiast orzeka się w wysokości od jednokrotności do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia osoby ukaranej, należnego w roku, w którym popełniła czyn zabroniony. Jeżeli ustalenie wysokości wynagrodzenia obwinionego nie jest możliwe, karę tę wymierza się w wysokości od jednokrotności do pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia za pracę.

Na wydane w I instancji rozstrzygnięcie służy odwołanie do Głównej Komisji Orzekającej. Wnosi się je w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia z uzasadnieniem. Z kolei rozstrzygnięcie komisji głównej można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od doręczenia orzeczenia II instancji.

[i]Podstawa prawna: [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176480]ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (DzU z 2005 r. nr 14, poz. 114 z późn. zm.)[/link][/i]

[ramka][b]Treść zawiadomienia[/b]

Występując do rzecznika dyscypliny, należy podać co najmniej:

- imię i nazwisko, stanowisko służbowe oraz adres i podpis zawiadamiającego;

- określenie ujawnionego naruszenia dyscypliny finansów publicznych wraz z podaniem sposobu, czasu jego popełnienia oraz naruszonego przepisu prawa;

- wskazanie okoliczności, w jakich doszło do naruszenia, a także jeżeli nastąpiło uszczuplenie środków publicznych – określenie ich wysokości;