Do rzecznika praw obywatelskich wpływa wiele skarg osób będących w trudnej sytuacji materialnej, które nie mogą liczyć na żadną pomoc finansową państwa ze względu na przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń rodzinnych. W ustawie o świadczeniach rodzinnych zostały bowiem ustalone progi dochodowe będące podstawowym warunkiem uzyskania zasiłku rodzinnego.
Mimo że zgodnie z przepisami progi te podlegają weryfikacji co trzy lata, w praktyce nie uległy zmianie od wejścia w życie ustawy, tj. od 1 maja 2004 r. Określone niskie kryterium dochodowe wynoszące na osobę w rodzinie 504 zł (lub 583 zł dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi) powoduje, że świadczenia mają szansę otrzymać jedynie rodziny skrajnie ubogie.
Z danych statystycznych resortu pracy wynika, że utrzymywanie progu dochodowego na niezmienionej przez siedem lat wysokości powoduje drastyczny spadek liczby osób uprawnionych do świadczeń rodzinnych oraz liczby wypłaconych zasiłków. W 2008 r. należnych świadczeń było o 13,2 proc. mniej niż w 2007 r. W 2009 r. wypłacono ich o 12 proc. mniej niż rok wcześniej. W ubiegłym roku liczba ta zmniejszyła się o kolejne 9,4 proc.
Takie wyniki budzą zaniepokojenie, bo nie są skutkiem realnego wzrostu dochodów rodzin, ale braku waloryzacji progów. Przez to konstytucyjny nakaz pomocy państwa najuboższym nie jest realizowany. Dlatego RPO zwrócił się do minister pracy o zajęcie stanowiska w tej sprawie.
