Miejscowy plan Zabrza unieważniony po 10 latach. Eksperci: to groźny precedens

– Chcemy rozwoju tych terenów, ale nie za taką kwotę –mówi Krzysztof Lewandowski, wiceprezydent Zabrza.

Władze miasta postanowiły się pozbyć problemu inaczej. Rada podjęła uchwałę  uchylającą plan. Powołała się na art. 54 § 3 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie z nim organ, którego działanie (zaniechanie) zostało zaskarżone, może w zakresie swej właściwości skargę uwzględnić w całości lub w części do dnia rozpoczęcia rozprawy przed sądem administracyjnym. Jednocześnie miasto wniosło do sądu powszechnego wniosek o oddalenie powództwa Huty Zabrze o wykup nieruchomości, argumentując, że odpadła podstawa prawna pozwu.

Legalność uchwały zakwestionował w trybie nadzorczym wojewoda, a Zabrze złożyło skargę do WSA w Gliwicach. Ten stwierdził, że organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego nie przysługuje kompetencja do stwierdzenia nieważności własnego aktu, tzn. możliwość skorzystania z instytucji autokontroli, określonej przepisem art. 54 § 3. Odmiennego zdania (przy jednym zdaniu odrębnym) był NSA, który uchylił to rozstrzygnięcie.

Opinia

prof. Zygmunt Niewiadomski, dyrektor Instytutu Ekonomii Politycznej, Prawa i Polityki Gospodarczej w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie

Niewątpliwie zasadą jest, że rada gminy do czasu rozprawy przed sądem administracyjnym może w ramach autokontroli zmienić swoje rozstrzygnięcie (art. 54  ust. 3 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Chodzi zarówno o decyzje administracyjnej, jak i akty prawa miejscowego (miejscowe plany). Przepisy odrębne mogą jednak wyłączać taką możliwość. W odniesieniu do planu takiego wyłączenia dopatrywać się można w art. 91  ust. 1 i 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 28 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.  Przepisy te wprawdzie nie przewidują wprost zakazu autokontroli, ale nie oznacza to, że dopuszczają ją we wszystkich przypadkach. W rezultacie dochodzi do sporów. Wydaje się, że przeciąć je może dopiero uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego.