Zasady i tryb składania oświadczeń majątkowych przez samorządowców

Najpierw oświadczenia majątkowe przekazuje się do urzędu skarbowego i publikuje w BIP. A potem informację na ich temat przedstawia się radnym. Termin na wypełnienie tego obowiązku mija 30 października.

Publikacja: 20.10.2015 05:50

Zasady i tryb składania oświadczeń majątkowych przez samorządowców

Foto: ROL

– Czytelnik w imieniu wójta zajmuje się odbieraniem i analizą oświadczeń majątkowych składanych przez kierowników gminnych jednostek oraz urzędników upoważnionych przez wójta do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej. Chce wiedzieć jakie są zasady postępowania z takimi oświadczeniami, które m.in. trzeba opublikować w Biuletynie Informacji Publicznej, przekazać do urzędu skarbowego. Czy istnieją przepisy (wytyczne) wskazujące kolejność tych działań?

Co w przepisach

Zasady i tryb składania oświadczeń majątkowych oraz postępowania z tymi oświadczeniami po ich złożeniu regulują samorządowe ustawy ustrojowe, m.in. ustawa o samorządzie gminnym. O ile jednak jej przepisy w sposób szczegółowy regulują, kto, komu i w jakim terminie oświadczenie majątkowe złożyć powinien, oraz jaka powinna być ich treść (jest ona określona w przepisach wykonawczych zawierających wzory oświadczeń), o tyle regulacja dotycząca procedury dalszego postępowania z tymi oświadczeniami jest enigmatyczna.

Przepisy ograniczają się bowiem do wskazania podstawowych obowiązków osób odbierających oświadczenia majątkowe, na które składają się ich analiza, publikacja na stronach BIP gminy oraz przekazanie oświadczeń właściwemu urzędowi skarbowemu. Nie wskazują natomiast żadnych, nawet instrukcyjnych, terminów, w których poszczególne czynności powinny zostać wykonane.

Z ustawy o samorządzie gminnym wynika jedynie tyle, że obowiązki te powinny zostać wypełnione w takim czasie, aby podmiot dokonujący analizy oświadczeń majątkowych mógł przedstawić radzie gminy, w terminie do 30 października informację o:

– osobach, które nie złożyły oświadczenia majątkowego lub złożyły je po terminie;

– nieprawidłowościach stwierdzonych w analizowanych oświadczeniach majątkowych wraz z ich opisem i wskazaniem osób, które złożyły nieprawidłowe oświadczenia;

– działaniach podjętych w związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi w analizowanych oświadczeniach majątkowych.

Polegajmy na rozsądku

– Żadne przepisy, ani wytyczne dotyczące sekwencji czy terminów czynności, które trzeba wykonać z odebranymi oświadczeniami majątkowymi, nie istnieją. Próżno szukać ich w samorządowych ustawach ustrojowych czy rozporządzeniach, bo ani ustawa o samorządzie gminnym, ani ustawa o samorządzie powiatowym czy ustawa o samorządzie wojewódzkim nie zawierają delegacji do wydania aktów wykonawczych regulujących tą materię – mówi Stefan Płażek, adwokat oraz adiunkt w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jego zdaniem nie oznacza to jednak, że podmiot odpowiedzialny za odbieranie i analizę oświadczeń majątkowych takiej procedury nie może na własny użytek stworzyć.

– Najlepiej jest kierować się zdrowym rozsądkiem. A ten nakazuje, aby otrzymane oświadczenia majątkowe w pierwszej kolejności i bez zbędnej zwłoki przekazać urzędowi skarbowemu i to w takiej postaci, w jakiej dokument został złożony. A to dlatego, że podmiot weryfikujący oświadczenia nie ma ani obowiązku, ani prawa dokonywania takiej ingerencji – uważa Stefan Płażek.

Następnie oświadczenia majątkowe, po ich wstępnej weryfikacji i usunięciu z ich treści danych, które nie mają charakteru informacji publicznej należy opublikować na stronach BIP urzędu gminy.

Dopiero po dokonaniu tych czynności można przystąpić do szczegółowej analizy treści oświadczeń. Ta zaś polega przede wszystkim na porównaniu treści złożonego oświadczenia majątkowego oraz dołączonego do niego zeznania podatkowego PIT z treścią wcześniej składanych przez daną osobę oświadczeń majątkowych.

Analiza oświadczeń

Podmiotami zobowiązanymi do analizy danych zawartych w oświadczeniach majątkowych są przede wszystkim osoby, którym je złożono, oraz właściwy urząd skarbowy, któremu j przekazano.

– Urząd skarbowy przechowuje przekazane mu dokumenty przez sześć lat. Analizując oświadczenie majątkowe, urząd skarbowy uwzględnia zeznanie o wysokości dochodu osiągniętego w roku podatkowym przez składającego oświadczenie, a także jego małżonka – mówi Agnieszka Rzetecka-Gil, radca prawny i ekspert z zakresu prawa samorządu terytorialnego.

A co w sytuacji, w której podmiot dokonujący analizy oświadczenia stwierdzi, że zawiera ono dane nieprawdziwe?

– Wówczas należy wystąpić do dyrektora urzędu kontroli skarbowej, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej oświadczenie z wnioskiem o kontrolę jej oświadczenia. A w przypadku odmowy wszczęcia takiej kontroli można wnieść odwołanie do generalnego inspektora kontroli skarbowej – podpowiada Agnieszka Rzetecka-Gil.

Z orzecznictwa wynika natomiast, że do kontrolowania oświadczeń majątkowych radnych oraz pozostałych zobowiązanych do ich złożenia podmiotów, nie są właściwe sądy administracyjne (por. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 października 2008 r.). Sąd uznał bowiem, że skoro wyniki kontroli oświadczenia majątkowego ograniczają się wyłącznie do ustalenia stanu faktycznego i wykazania nieprawidłowości, to nie dotyczy to wynikających z przepisów prawa uprawnień czy obowiązków (sygn. II SA/Wa 1204/08).

– Czytelnik w imieniu wójta zajmuje się odbieraniem i analizą oświadczeń majątkowych składanych przez kierowników gminnych jednostek oraz urzędników upoważnionych przez wójta do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej. Chce wiedzieć jakie są zasady postępowania z takimi oświadczeniami, które m.in. trzeba opublikować w Biuletynie Informacji Publicznej, przekazać do urzędu skarbowego. Czy istnieją przepisy (wytyczne) wskazujące kolejność tych działań?

Co w przepisach

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Edukacja i wychowanie
Jedna lekcja religii w szkołach, dwie w przedszkolach i grupy międzyszkolne. Jest projekt zmian
Prawo dla Ciebie
Nowy obowiązek dla właścicieli psów i kotów. Znamy szacowany koszt
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw