Zgodnie z ustawą z 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych prawo do korzystania z nich mają m.in. osoby inne niż ubezpieczeni, posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania w RP, które spełniają kryterium dochodowe. Świadczenia finansuje NFZ na podstawie decyzji wójta, burmistrza czy prezydenta miasta. Decyzję wydaje się na wniosek świadczeniobiorcy, a w razie stanu nagłego – na wniosek świadczeniodawcy. Na tej podstawie NFZ finansuje koszty udzielonej opieki zdrowotnej. Wnioski szpitali często dotyczą cudzoziemców, osób bezdomnych i takich, z którymi nie można nawiązać kontaktu. Szpitale powinny złożyć wniosek niezwłocznie. Ponieważ krakowski szpital złożył jeden z wniosków po półtora roku, a drugi po 19 miesiącach od udzielenia świadczenia, prezydent Krakowa odmówił potwierdzenia prawa pacjenta leczonego w trybie nagłym do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze świadczeń publicznych. Szpital nie dostał też pieniędzy za leczenie kolejnego chorego przyjętego w tym trybie. Powodem odmowy była niemożność przeprowadzenia wywiadu środowiskowego. Ustalono jedynie, że pacjent nie korzystał z pomocy społecznej, przez dwa miesiące był zarejestrowany jako bezrobotny i nie jest zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z żadnego tytułu.