Świadczenie urlopowe (tzw. czternasta pensja) przysługuje każdemu nauczycielowi zatrudnionemu w danym roku szkolnym ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Wynika tak z art. 53 Karty nauczyciela.
Mimo takiej nazwy i charakteru związek świadczenia z urlopem wypoczynkowym jest niewielki. Czternastka należy się bowiem niezależnie od wykorzystania urlopu. To jedna z podstawowych różnic między świadczeniem urlopowym wypłacanym na podstawie karty a wynikającym z ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tj. DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.). By dostać te ostatnie, pracownik musi bowiem wziąć urlop obejmujący przynajmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych wypoczynku.
Podstawowym warunkiem uzyskania świadczenia jest sam fakt pozostawania w zatrudnieniu w danym roku szkolnym. Znaczy to, że pedagog otrzyma je, nawet jeśli nie wykonywał pracy. Przysługuje więc zarówno nauczycielom pracującym (czynnym zawodowo), jak i przebywającym na urlopach wychowawczych czy dla poratowania zdrowia. Bez znaczenia jest też rodzaj umowy: stała, okresowa, w zastępstwie czy na czas wykonania określonego zadania.
Świadczenie urlopowe dla nauczycieli nie może przekraczać wysokości ustawowego odpisu podstawowego na fundusz socjalny, czyli zasadniczo 804,60 zł w bieżącym roku dla zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć. Liczy się je proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia wdanym roku szkolnym. Szkoły muszą je wypłacić do końca sierpnia tego roku, za który przysługuje. Mogą jednak wcześniej, np. w czerwcu, jeszcze przed rozpoczęciem ferii letnich -patrz przykład.
Nauczyciele mają prawo -oprócz świadczeń urlopowych -do dopłat do wypoczynku ze środków funduszu socjalnego utworzonego w szkole. Co więcej, jeden nauczyciel może dostać obydwie te wypłaty w tym samym roku - i świadczenie urlopowe, i dopłatę. Zastrzegamy jednak, że dopłaty do wypoczynku przysługują wszystkim pracownikom szkoły (nauczycielom, pracownikom administracyjnym oraz byłym pracownikom). Ich przyznanie zależy od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej uprawnionego. Dlatego też, jeżeli nauczyciel spełnia warunki uprawniające go do dopłaty do wypoczynku, powinien ją otrzymać.
