Zmiany w procedurze orzekania przed KIO

Aby umożliwić udział w rozprawie przed KIO innym wykonawcom niż odwołujący, zamawiający przekazuje im wezwanie do przystąpienia do postępowania wraz z kopią odwołania w terminie do dwóch dni od jej otrzymania.

W przypadku odwołania dotyczącego treści ogłoszenia lub siwz wezwanie i kopia odwołania powinny zostać umieszczone na stronie internetowej.

[srodtytul]Przystąpienie [/srodtytul]

Zainteresowany wykonawca zgłasza przystąpienie w terminie trzech dni od otrzymania kopii odwołania – jest to termin, który nie podlega przywróceniu. Przystępujący powinien wskazać stronę, do której przystępuje (zamawiający lub odwołujący), oraz interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść tej strony. Przystąpienie należy złożyć prezesowi KIO w formie właściwej dla odwołania, tj. pisemnej lub elektronicznej z podpisem kwalifikowanym.

Krótki termin i wymóg co do formy bez możliwości uznania daty nadania w placówce pocztowej powoduje konieczność szybkiego podejmowania decyzji i odpowiedniego przygotowania. Brak przystąpienia (i zrównane z nim niedochowanie terminu) niesie ze sobą bowiem negatywne skutki.

Wykonawca prawidłowo wezwany do przystąpienia nie może później skutecznie wnieść odwołania na czynności wykonane zgodnie z wynikiem postępowania odwoławczego – zostanie ono odrzucone. Spóźnienie się ze zgłoszeniem przystąpienia spowoduje więc, że zainteresowany nie będzie mógł dochodzić swych racji.

Kopię przystąpienia do postępowania odwoławczego należy przesłać zamawiającemu i wykonawcy wnoszącemu odwołanie. Może ona dotrzeć do zainteresowanych po upływie terminu na zgłoszenie przystąpienia. Liczy się tutaj data nadania.

[srodtytul]Można zgłosić opozycję[/srodtytul]

Zamawiający i odwołujący mogą zgłosić opozycję przeciw przystąpieniu wykonawcy do postępowania odwoławczego do chwili zamknięcia posiedzenia. Ustawa nie stanowi o szczególnej formie zgłoszenia opozycji – należy więc przyjąć, że możliwe jest zgłoszenie zarówno na piśmie, jak i ustnie do protokołu.

Izba uwzględni opozycję, gdy zostanie uprawdopodobnione, że wykonawca nie ma interesu w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystąpił. KIO oddala lub uwzględnia opozycję postanowieniem, na które nie przysługuje skarga.

[srodtytul]Rozpoznanie sprawy[/srodtytul]

Odwołanie rozpatrywane jest przez Izbę w składzie jednoosobowym, jednak w sprawach szczególnie zawiłych lub precedensowych prezes Izby może zarządzić powołanie składu trzyosobowego. Tak jak przed nowelizacją skład jest wyznaczany przez prezesa KIO według kolejności wpływu odwołań zgodnie z alfabetyczną listą członków Izby, a zmiana kolejności jest dopuszczalna tylko w wyjątkowych sytuacjach, takich jak np. choroba członka Izby.

Prezes izby może zarządzić łączne rozpoznanie odwołań, jeżeli dotyczą one tego samego postępowania lub takich samych czynności zamawiającego. Łączne rozpoznawanie odwołań w praktyce przepisów obowiązujących przed nowelizacją jest regułą i należy przypuszczać, że tak pozostanie.

[srodtytul]Izba nie nadąża [/srodtytul]

Ustawa wyznacza termin 15 dni od wpływu odwołania do prezesa KIO na jego rozpoznanie. Ma on jednak charakter instrukcyjny i jego niezachowanie nie rodzi skutków prawnych. Termin ten nie uległ zmianie w stosunku do przepisów obowiązujących przed nowelizacją i, jak niestety wynika z doświadczeń ostatnich kilku miesięcy, w praktyce jest znacznie dłuższy.

[srodtytul]Najpierw posiedzenie...[/srodtytul]

Przesłanki do odrzucenia odwołania Izba rozpatruje na posiedzeniu. Zgodnie z projektem rozporządzenia w sprawie regulaminu również okoliczności wezwania do uzupełnienia braków formalnych oraz ewentualnego zwrotu odwołania w przypadku ich nieuzupełnienia skład orzekający rozpatruje na posiedzeniu. Dopiero po sprawdzeniu wymagań formalnych oraz przesłanek odrzucenia Izba kieruje sprawę na rozprawę.

O ile posiedzenie ma co do zasady charakter niejawny, przy czym jednocześnie zakłada w większości przypadków możliwość udziału stron, o tyle rozprawa ma co do zasady charakter jawny, a wyłączenie jawności może nastąpić jedynie w uzasadnionych okolicznościach, tj. gdy może być ujawniona informacja stanowiąca tajemnicę chronioną ustawowo (np. tajemnica służbowa czy tajemnica przedsiębiorstwa).

[srodtytul]... dopiero później rozprawa [/srodtytul]

Zasady rządzące prowadzeniem rozprawy i uczestnictwem w niej stron nie ulegają w noweli znaczącym zmianom. Strony obowiązane są do wskazywania wszelkiego rodzaju dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Krąg dowodów nie jest ograniczony, ustawa jedynie przykładowo wskazuje na dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz przesłuchanie stron.

Szczególnym rodzajem dowodu jest opinia biegłego powołanego przez Izbę. W przypadku zagadnienia niezbędnego dla wyjaśnienia sprawy, wymagającego wiadomości specjalnych, KIO ma prawo do powołania biegłego z listy biegłych sądowych prowadzonej przez prezesa właściwego sądu okręgowego.

Nie wymagają dowodu fakty powszechnie znane, znane z urzędu oraz fakty potwierdzone w toku postępowania przez stronę przeciwną (co podlega jednak weryfikacji przez Izbę, która sprawdza, czy przyznanie takie nie budzi wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym).

Izba odmówi przeprowadzenia dowodów wnioskowanych przez strony, gdy fakty, które mają potwierdzać te dowody, zostały już stwierdzone innymi dowodami, lub gdy uzna, że wnioski dowodowe składane są jedynie dla zwłoki.

Po przeprowadzeniu dowodów oraz wysłuchaniu stanowisk stron rozprawa zostaje zamknięta, a jej ponowne otwarcie może wystąpić tylko w przypadku ujawnienia po zamknięciu istotnych dla sprawy okoliczności. Izba ocenia zebrany materiał dowodowy po jego wszechstronnym rozważeniu według własnego przekonania. Ustalony stan rzeczy będzie podstawą do wydania wyroku. KIO orzeka tylko co do zarzutów podniesionych w odwołaniu.

[srodtytul]Tylko gdy wynik byłby inny[/srodtytul]

Izba może uwzględnić odwołanie, jeżeli stwierdzi, że doszło do naruszenia przepisów ustawy, które miało lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania. Stwierdzenie więc naruszenia przepisów ustawy, które nie miało lub potencjalnie nie mogło mieć istotnego wpływu na wynik postępowania, nie jest przesłanką uwzględnienia odwołania.

Przez pojęcie istotnego wpływu na wynik postępowania bez wątpienia należy rozumieć zmianę lub możliwość zmiany w wyborze oferty najkorzystniejszej. Wystarczające jest wykazanie, że naruszenie mogło mieć wpływ na wynik postępowania, co wydaje się szczególnie istotne w przypadku odwołań wnoszonych już po zawarciu umowy, dotyczących np. zastosowania trybu zamówienia innego niż przetargowy bez zachowania ustawowych przesłanek.

W przypadku uwzględnienia odwołania Izba w sentencji nakazuje wykonanie lub powtórzenie czynności przez zamawiającego albo unieważnienie czynności wykonanej z naruszeniem przepisów.

[srodtytul]Kiedy zapadnie wyrok[/srodtytul]

Orzeczenie Izby jest ogłaszane na jawnym posiedzeniu, co do zasady, w dniu zamknięcia rozprawy. W sprawach zawiłych Izba może odroczyć ogłoszenie na czas do pięciu dni. Dzisiejsza praktyka wskazuje na dość częste korzystanie z tej możliwości. Po wejściu w życie nowych przepisów może się to jednak zmienić.

O ile przed nowelizacją ogłoszenie wyroku polegało na podaniu nie tylko sentencji, ale również pełnego uzasadnienia, o tyle od 29 stycznia Izba na ogłoszeniu orzeczenia zobowiązana jest do podania jedynie ustnych motywów rozstrzygnięcia.

Nie spowoduje to jednak braku dostępu do uzasadnienia – powstaje ono z urzędu, a odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem jest przesyłany stronom w terminie trzech dni od dnia ogłoszenia. W przypadku wydawania orzeczeń na posiedzeniach niejawnych (np. umorzenie na podstawie art. 186 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5F49DEE6A280A215ACEBBE1DC9C31D16?n=1&id=183332&wid=233273]prawo zamówień publicznych[/link]) termin ten biegnie od dnia wydania postanowienia.