Obowiązkiem wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wynikającym wprost z przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i rozwiązywaniu problemów alkoholowych jest powołanie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.
Do jej ustawowych zadań należy m.in. inicjowanie działań w dziedzinie profilaktyki antyalkoholowej, w tym podejmowanie czynności o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie odwykowym.
Komisja opiniuje również wydawanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Bez uzyskania pozytywnej opinii komisji o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy dotyczącymi usytuowania i liczby miejsc, w których sprzedaje się alkohol, uzyskanie takiego zezwolenia jest niemożliwe.
W orzecznictwie zwraca się uwagę, że pozytywna opinia komisji jest przesłanką konieczną, lecz nie wystarczającą do wydania zezwolenia [b](wyrok NSA w Warszawie z 14 czerwca 2007 r., II GSK 45/07)[/b]. Ponadto do jej zadań należy przygotowanie projektu gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, przedkładany następnie radzie gminy do uchwalenia. Odpowiedzialna jest również za jego realizację.
W myśl wprowadzonej ustawą zasady dobrowolności leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu, osoba pragnąca rozpocząć leczenie musi albo złożyć do komisji wniosek o wydanie skierowania, albo wyrazić zgodę na skierowanie jej na leczenie.
