Spoldzielnia socjalna nie zapłaci CIT od dotacji na bezrobotnych

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 15 stycznia 2016 r. (IBPB-1-2/4510-689/15/KP).

Spółdzielnia socjalna prowadzi działalność na podstawie ustawy o spółdzielniach socjalnych i tym samym jest podatnikiem CIT. Powiatowy urząd pracy (dalej: PUP) wypłacił osobom fizycznym o statusie bezrobotnych dotacje w postaci jednorazowych środków na założenie spółdzielni socjalnej. Środki te wpłynęły na rachunek bankowy spółdzielni socjalnej i nie zostały przekazane na żaden z zasadniczych funduszy własnych spółdzielni (tj. fundusz udziałowy lub fundusz zasobowy). We wniosku o wydanie interpretacji podatnik wskazał, że z przekazanych środków sfinansowany został zakup narzędzi, towarów oraz materiałów budowlanych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą spółdzielni, tj. sprzedażą i montażem stolarki otworowej oraz robotami budowlano-remontowymi.

Zdaniem podatnika, skoro otrzymane środki zostały ujęte w księgach rachunkowych jako „pozostałe przychody operacyjne – dotacje", to uzyskany na tej podstawie dochód powinien być zwolniony z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT jako dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast wydatki spełniające przesłanki związku z osiągniętymi przychodami powinny zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodu.

Izba skarbowa częściowo podzieliła stanowisko wnioskodawcy, gdyż uznała, że jeżeli wydatki spółdzielni socjalnej pokryte ze środków otrzymanych z PUP spełniają przesłanki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, to mogą stanowić koszt podatkowy. Natomiast w pozostałym zakresie izba skarbowa uznała stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Jej zdaniem skoro beneficjentem środków z PUP nie była spółdzielnia socjalna, lecz osoby fizyczne, które przekazały spółdzielni te środki, to kwoty te nie mogą stanowić dotacji, o której mowa w art. 17 ust. 1 pkt 47. Do przychodów podatkowych zalicza się bowiem kwoty, co do których podatnikowi przysługuje prawo do ich otrzymania i które są dla niego przysporzeniem majątkowym.

Izba skarbowa wskazała, że środki z PUP, które nie stanowią kosztów podatkowych, mogą podlegać zwolnieniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 43 ustawy o CIT w zakresie, w jakim zostaną przeznaczone i wydatkowane w danym roku podatkowym na cele ustawowe spółdzielni socjalnych. Dla skorzystania z tego zwolnienia istotny jest bowiem cel wydatkowania dochodu, a nie źródło jego pochodzenia.

Komentarz eksperta

Paulina Wojszko, aplikant radcowski, konsultantka w dziale prawnopodatkowym PwC

Należy się zgodzić ze stanowiskiem ministra finansów, zgodnie z którym spółdzielnia socjalna nie może skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT, ponieważ podmiotami uprawnionymi do otrzymania dotacji z PUP była grupa osób fizycznych o statusie bezrobotnych. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych przepisy dotyczące sposobu prowadzenia księgowości mają przede wszystkim charakter techniczny i nie mogą mieć wpływu na wynikający z ustaw zakres obowiązku podatkowego (przykładowo wyrok NSA z 3 grudnia 2014 r., II FSK 3618/13).

Z kolei art. 17 ust. 1 pkt 43 ustawy o CIT przewiduje zwolnienie z CIT dochodów spółdzielni socjalnej wydatkowanych w roku podatkowym na cele, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o spółdzielniach socjalnych, na zasadach określonych w tej ustawie oraz w części niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów. Celami tymi są społeczna reintegracja członków spółdzielni socjalnej oraz zawodowa reintegracja jej członków, które nie są jednocześnie związane z wykonywaniem działalności gospodarczej.

Z art. 17 ust. 1 pkt 43 ustawy o CIT wynika, że istotny jest cel wydatkowania dochodu podlegającego zwolnieniu, a nie źródło jego pochodzenia. Dlatego, mimo że beneficjentami dotacji z PUP były osoby fizyczne (członkowie spółdzielni), to taki dochód może korzystać ze zwolnienia z CIT.

Jeśli więc podatnik uzyskuje dochody zwolnione od CIT w związku z prowadzeniem działalności w ramach spółdzielni socjalnej, tak jak ma to miejsce w przypadku wnioskodawcy, to wszelkie wydatki powinny być w pierwszej kolejności analizowane pod kątem możliwości zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów. Następnie wydatki niestanowiące tych kosztów należy analizować pod kątem spełnienia przesłanek z art. 17 ust. 1 pkt 43 ustawy o CIT. Trzeba mieć na uwadze, że dochód, który może podlegać zwolnieniu, musi być wydatkowany. W przepisach ustawy o CIT ustawodawca oddzielnie używa pojęć „przeznaczyć" i „wydatkować". Przyjmuje się, że „wydatkowanie" oznacza wydanie pieniędzy na coś, poniesienie konkretnego wydatku. Ponadto, dochód podlegający zwolnieniu powinien być wydatkowany w danym roku podatkowym. W konsekwencji wydatkowanie wypracowanego dochodu w następnym roku podatkowym może skutkować utratą zwolnienia .

Tym samym należy podzielić stanowisko izby skarbowej, zgodnie z którym dotacje przekazane członkom spółdzielni socjalnej otrzymane z PUP mogą korzystać ze zwolnienia z CIT, jeżeli zostaną spełnione przesłanki z art. 17 ust. 1 pkt 43 ustawy o CIT.