Sędziowie pod czujną obywatelską kontrolą

Z roku na rok więcej obywateli skarży się na sędziów, ich zachowanie na sali rozpraw, niesprawiedliwe wyroki, arogancję i spóźnienia. Przez lata liczba skarg wynosiła od 1 tys. do 1,5 tys. W ubiegłym roku, podobnie jak w 2012 r., do Krajowej Rady Sądownictwa wpłynęło ok. 2,5 tys. skarg. To wzrost o 2/3.

Bronią jak mogą

– Nie wiązałbym tego z pogorszeniem jakości sądzenia, lecz z coraz większą świadomością prawną społeczeństwa i coraz mocniejszą postawą roszczeniową – broni środowiska sędzia Jarema Sawiński, wiceprzewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa.

Rosnącej liczbie skarg nie dziwi się sędzia Dariusz Wysocki z Sądu Okręgowego w Płocku.

– Praca w sądach jest źle zorganizowana, liczy się nie sprawność postępowania, lecz statystyka. Zmienił się profil wymiaru sprawiedliwości. Za sprawą zmian w ustawie o ustroju sądów powszechnych sądy mają więcej zadań administracyjnych i rzadziej kojarzą się z empatią i sprawiedliwością – tłumaczy sędzia Wysocki. I podaje przykład kierownika sekretariatu w jego sądzie, który zamiast zająć się przygotowywaniem spraw i akt, od roku przygotowuje statystyki dla Ministerstwa Sprawiedliwości.

10 tys.

- sędziów orzeka dziś w sądach powszechnych

Zdaniem niezadowolonych klientów wymiaru sprawiedliwości powód jest jeszcze inny.

– Sędziowie czują się bezkarni, nie liczą się z ludźmi – uważa Maciej Wernikowski, prezes Stowarzyszenia Osób Poszkodowanych przez Wymiar Sprawiedliwości. Na dowód przytacza stale rosnącą liczbę stowarzyszeń, które pomagają zagubionym ludziom w sądach. Jeszcze trzy lata temu było ich cztery, teraz jest 17.

W 2011 r. do biura Krajowej Rady Sądownictwa wpłynęło 1393 pism od 658 skarżących oraz 14 anonimów. W 2012 r. było ich już 2430 od 880 osób a w 2013 – 2520 od 920 osób.

– Rada zajmuje się skargami o charakterze merytorycznym, czyli podważającymi niezawisłość konkretnego sędziego – tłumaczy sędzia Jarema Sawiński. I zapewnia, że odsetek skarg uwzględnionych utrzymuje się od lat na stałym poziomie. Reszta przesyłana jest do zbadania prezesom sądów okręgowych i apelacyjnych.

Nie tylko pieniacze

Ponad 400 skarg, które trafiły do KRS, dotyczyło zachowania sędziów. Sędzia Łukasz Zborowski zauważa jednak, że część z nich to pisma od pieniaczy, na które trzeba uważać. Zwraca też uwagę na specyficzne anonimy.