Wystawione prace pochodzą z pozyskanej do zbiorów MNK kolekcji plakatów filmowych Konrada Pollescha. Starowieyski (1930-2009) był twórcą wszechstronnym – malarzem, grafikiem, rysownikiem - o oryginalnym ekspresyjnym stylu. A przy tym niezwykle barwną postacią, bo dla niego także prywatne życie było częścią kreacji artystycznej. Od lat 70. zaczął antydatować swoje prace trzy wieki wstecz, gdyż - jak powtarzał - chciałby żyć trzysta lat wcześniej. Lubił kreować mity na własny temat, odwołując się m.in. do swego ziemiańskiego pochodzenia. Chętnie używał pseudonimu Jan Byk, do czego odwołuje się dokumentalny film Andrzeja Papuzińskiego z 1971 roku, zatytułowany „Bykowi chwała" . W 1981 roku Andrzej Wajda obsadził Starowieyskiego w roli Jacques-Louis Davida w filmie Danton. W sztuce fascynowały go barok, manieryzm, secesja, surrealizm, seks, śmierć i groteska. Wielką popularnością cieszył się jego Teatr Rysowania. Były to seanse z publicznością, podczas kt?rych tworzył wielkoformatowe dzieła – kosmogoniczne mitologie - na oczach widz?w, zapełniane kłębowiskiem ciał na p?ł ludzkich na p?ł zwierzęcych ( od roku 1980 zrealizował ich blisko trzydzieści).
Plakaty o tematyce kulturalnej były również niezwykle ważną sferą jego artystycznego dorobku. Franciszek Starowieyski tworzył plakaty filmowe, teatralne i operowe od lat 50. i stał się jednym z najważniejszych mistrz?w szkoły polskiego plakatu. Jego projekty nie poprzestawały na reklamowaniu i ilustrowaniu filmu, czy spektaklu. Zawsze były autonomicznymi dziełami sztuki. Świat realny splatał się w nich z wyobraźnią. Dynamiczne formy łączyły drapieżność z groteską, jak i zmysłowość z refleksją o przemijaniu.
Tworząc plakaty filmowe współpracował z wybitnymi reżyserami i największymi dystrybutorami filmów, m.in. z ZRF, Polfilmem i Filmem Polskim. Starowieyski był laureatem wielu nagród za plakaty m.in. Nagród Roku w konkursie „Najlepszy Plakat Warszawy" (1970, 1971, 1982), Nagrody na 12. Biennale Sztuki w São Paulo (1973), nagrody za plakat filmowy na Międzynarodowym Festiwalu w Cannes (1974), srebrnego medalu na 5. Międzynarodowym Biennale Plakatu w Warszawie (1974), Złotej Plakietki na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago (1979).
W 1986 roku Museum of Modern Art w Nowym Jorku urządziło wystawę indywidualną prac Starowieyskiego. W zbiorach tego muzeum znajduje się plakat „Upiór z Morrisville", obecnie również prezentowany na wystawie w Muzeum Narodowym w Krakowie. Szukając własnego stylu, artysta nieustannie eksperymentował, co doskonale widać zwłaszcza we wczesnych plakatach, kt?re przeważają na krakowskiej wystawie, zatytułowanej „Wirtuoz formy". Od stylizacji na drzeworyt, odwołań do surrealizmu i kolaży, przeszedł stopniowo do charakterystycznych ekspresyjnych technik malarskich i rysunkowych. Wiele z prezentowanych projekt?w to plakaty do głośnych film?w, np. „Młode Lwy" z Marlonem Brando, „Sanatorium pod klepsydrą" w reż. Wojciecha Jerzego Hasa czy „Życie rodzinne" i „Iluminacja" w reż. Krzysztofa Zanussiego.
Plakaty są prezentowane w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku, w ramach cyklu Galeria Żywa, propagującego polską sztukę XX wieku do 19.01.2014
